کارشناس زمين شناسي در گفت‌وگو با معدن نيوز مطرح کرد:

شناخت منگنز از دوران باستان

شناخت منگنز از دوران باستان

پايگاه خبري معدن نيوز - يک کارشناس زمين شناسي گفت: ترکيبات منگنز، و به‌ويژه اکسيد طبيعي آن موسوم به پيرولوزيت، از دوران باستان توسط بشر شناخته شده بود و از آنها براي ساخت شيشه و ظروف استفاده مي‌شد.

پايگاه خبري معدن نيوز – يک کارشناس زمين شناسي گفت: ترکيبات منگنز، و به‌ويژه اکسيد طبيعي آن موسوم به پيرولوزيت، از دوران باستان توسط بشر شناخته شده بود و از آنها براي ساخت شيشه و ظروف استفاده مي‌شد.
نازنين نمازي در گفت‌وگو با پايگاه خبري معدن نيوز بيان کرد: در سال 1540 ميلادي، فازشناسي ايتاليايي به نام بيرينگوتچو نوشت که پيرولوزيت ماده‌اي است قهوه‌اي رنگ و غيرقابل ذوب، و رنگ بنفش در شيشه و لعاب ناشي از وجود اين ماده در آنهاست. خصوصيت ديگري که از پيرولوزيت مشاهده شد قابليت تهيه‌ شيشه‌هاي صاف زرد و سبز از آن بود.
وي افزود: به نظر مي‌آيد که کيم، شيميدان اتريشي، نخستين کسي بود که مقدار کمي منگنز فلزي در سال 1770 تهيه کرد. اين شيميدان مخلوطي شامل يک قسمت پودر پيرولوزيت و دو قسمت گدازآور سياه (مخلوطي از زغال و کربنات پتاسيوم) را حرارت داد و بلورهاي شکننده و سفيد مايل به آبي تهيه کرد.
به گفته وي؛ اين بلورها منگنز ناخالص بود اما کيم تنها نتيجه گرفت که فلز به‌دست آمده فاقد آهن است و مطالعات خود را کامل نکرد.
نمازي تاکيد کرد: تاريخچه‌ بعدي منگنز با برگمان پيوند خورده است که تا آن زمان کشف نيکل را تأييد کرده بود.
کارشناس زمين شناسي تصريح کرد: پيرولوزيت، سنگ معدن موسوم به «منيزيوم سياه»‌ نوعي خاک جديد است و نبايد با آهک برشته يا «منيزيوم آلبا» (اکسيد منيزيوم) اشتباه گرفته شود. به هر حال، برگمان، برخلاف کيم، در جدا کردن فلز از پيرولوزيت با شکست مواجه شد.
وي اظهار کرد: شله سومين شيميداني بود که کوشيد عنصري جديد از اين سنگ معدن به‌دست آورد. وي در سال 1774 نوشته‌اي تحت عنوان «درباره‌ي منگنز و خواص آن» به آکادمي علوم استکهلم ارائه کرد که در آن حاصل مطالعات سه ساله‌ي خود روي پيرولوزيت را جمع‌بندي کرده بود.
وي افزود: شله در اين نوشته‌ فوق‌العاده پرمايه، کشف دو فلز به نام‌هاي باريوم و منگنز را به آگاهي مقامات علمي رساند و به توصيف درباره‌ دو عنصر گازي (که بعداً با نام‌هاي کلر و اکسيژن شناخته شدند) پرداخت. شله، ضمناً، خاطرنشان کرد که اکسيد منگنز با تمام خاک‌هاي شناخته شده تا آن زمان متفاوت است.
نمازي عنوان کرد: دو روز در تاريخچه‌ منگنز از اهميت برخوردار است «16 مه و 27 ژوئن 1774». شله، در 16 مه، يک نمونه از پيرولوزيت خالص شده را براي دوست و هموطن خود، گاهن، فرستاد و از او خواست که آن را تجزيه کند.
 به گفته وي، گاهي مخلوطي از پودر پيرولوزيت، روغن و خاکه زغال را در بوته‌ زغالي ريخت و به مدت يک ساعت آن را تکليس کرد. اين شيميدان در ته بوته مقداري فلز ناخالص يافت که وزنش يک سوم وزن پيرولوزيت اوليه بود.
وي عنوان کرد: در 27 ژوئن، شله، با دريافت نمونه‌ فلز جديد از گاهن، به همکارش نوشت که وي اين ماده جديد به‌دست آمده از پيرولوزيت را شبه فلزي متفاوت با تمام شبه فلزهاي ديگر و بسيار شبيه به آهن مي‌داند. اصطلاح «شبه فلز» تا مدتي در شيمي و فلزشناسي باقي ماند.
وي گفت: بدين ترتيب، گاهن در جدا کردن منگنز فلزي موفقيت به‌دست آورد شايد بتوان گفت که در واقع وي کشف اين فلز را کامل کرد، اگرچه منگنزي که اين دانشمند تهيه کرد حاوي مقدار زيادي کربن بود (منگنز خالص بعدها تهيه شد).
نمازي تاکيد کرد: در سال 1785، شيميدان آلماني، ايلزمان، مستقل از گاهن و شله، منگنز فلزي را از حرارت دادن مخلوط پيرولوزيت، فلورين، آهک، و پودر زغال به‌دست آورد. محصول را به شدت تکليس کرد، اما منگنز به‌دست آمده هنوز بسيار ناخالص بود.
وي اشاره کرد: ابتدا اين فلز نام لاتين «مانگاناسيوم» را به خود گرفت که از نام قديم پيرولوزيت، يعني «لاپيس منگنسيس» گرفته شده است. وقتي در سال 1808 منيزيوم تهيه شد، براي اجتناب از اشتباه، نام لاتين منگنز به «منگانوم» تغيير يافت.