عضو کميته بانوان معدن کار ايران در گفتوگو با معدن نيوز تشريح کرد:
خواص منحصر به فرد ديرگدازها در برابر حرارت
پايگاه خبري معدن نيوز- عضو کميته بانوان معدن کار ايران گفت: مواد ديرگداز يا نسوز به مواد طبيعي يا مصنوعي گفته ميشود که در حرارتهاي زياد (بيش از 1000 درجه سانتي گراد ) داراي مقاومت حرارتي، مکانيکي، شيميايي و سايشي خوبي باشند.
پايگاه خبري معدن نيوز- عضو کميته بانوان معدن کار ايران گفت: مواد ديرگداز يا نسوز به مواد طبيعي يا مصنوعي گفته ميشود که در حرارتهاي زياد (بيش از 1000 درجه سانتي گراد ) داراي مقاومت حرارتي، مکانيکي، شيميايي و سايشي خوبي باشند.
نازنين نمازي در گفتوگو با پايگاه خبري معدن نيوز بيان کرد: مواد ديرگداز در بيشتر موارد غير فلزي هستند و برخي از عناصر داراي خاصيت ديرگدازي بوده و وقتي در ترکيب کانيها شرکت ميکنند کانيها را به مواد ديرگداز و نسوز تبديل ميکنند.
وي آلومينيوم، زيرکنيم، منيزيم، کرم، سيليسيم، تانتاليم، لانتانيم، توريم و برليوم را از جمله اين عناصر اعلام و تصريح کرد: ويژگيهاي مهم ديرگدازها يا مواد نسوز، بايد حداقل داراي چهار ويژگي مهم باشند که از جمله آنها خاصيت ديرگدازي است.
نمازي افزود: اين خاصيت به ترکيب شيميايي و ساختمان بلورين مواد بستگي دارد. براي نمونه در ترکيبات آلومينيوم دار، رابطه مستقيمي بين پايداري حرارتي و مقدار آلومينيم هر ترکيب وجود دارد. براي مثال پايداري حرارتي رس با 45 درصد Al2O3تقريباً 1750 درجه سانتي گراد در حالي که پايداري حرارتي خالص Al2O3 حدود 2050 درجه سانتي گراد است.
عضو کميته بانوان معدن کار ايران تاکيد کرد: مواد ديرگداز بايد در حرارتهاي بالا داراي مقاومت شيميايي زيادي باشند به طوري که با مواد گداخته، گازها و بخار آب واکنش نشان ندهند. اين خصوصيت تابع ترکيب شيميايي مواد اوليه، تخلخل و ساختمان بلوري آنهاست.
وي ادامه داد: مقاومت در مقابل تغييرات ناگهاني حرارت، به افزايش يا کاهش بسيار سريع دما شوک حرارتي گفته ميشود. مواد نسوز بايد بتوانند در مقابل شوکهاي حرارتي مقاومت کرده و از هم نپاشند.
اين کارشناس زمين شناسي عنوان کرد: با توجه به افزايش و کاهش ناگهاني دماي کورههاي ذوب يا کورههاي پخت سيمان و آهک، در صورت عدم توانايي تحمل اين شرايط توسط مواد ديرگداز، اين مواد به سرعت تخريب شده و قابليت استفاده خود را ازدست خواهند داد.
او گفت: مقاومت سايشي ؛ديرگدازها به نوعي بايد از جنس مواد ساينده نيز باشند يا حداقل مقاومت سايشي خوبي داشته باشند. با توجه به تماس دائمي اين مواد با مواد گداخته شده و در داخل ديگهاي ذوب يا کورههاي پخت مواد، در صورت نداشتن مقاومت سايشي، به شدت فرسوده شده و از بين خواهند رفت.
وي در مورد انواع ديرگدازها بيان کرد: کانيها و سنگهاي مختلفي در گروه نسوزها يا ديرگدازها قرار ميگيرند که از جمله ميتوان به اوليوين، زيرکن، کروميت، مسکويت، گرافيت، آندالوزيت، ديستن، سيليمانيت، ولاستونيت، آزبستها (کريزوتيل، ترموليت، آموزيت و…)، منيزيت، رس آتشخوار، دولوميت، بوکسيت و لاتريت اشاره کرد.
به گفته وي؛غير از مواد فوق، از ترکيبهاي مصنوعي مثل کاربيد سيليس نيز به عنوان ديرگداز استفاده ميشود. ديرگدازها بر اساس شرايط شيميايي محيط عمل، درجه ديرگدازي و ترکيب مواد اوليه قابل طبقه بندي هستند. بر اساس شرايط شيميايي، ديرگدازها به سه نوع اسيدي، خنثي و قليايي تقسيم ميشوند.