آب هست، اما مدیریت نیست؛ هشدار درباره بحران حکمرانی آب در ایران

به گزارش معدن‌نیوز، در نشست تخصصی «چرا آب کم شد؟» به میزبانی مؤسسه همشهری، علی همتی شعبانی، کارشناس باسابقه حوزه آب و انتقال آب، با تأکید بر ضرورت بازنگری در حکمرانی منابع آبی کشور، تصریح کرد: مشکل اصلی ایران نه کمبود آب، بلکه فقدان مدیریت کل‌نگر و نبود متولی واحد برای آب است.

همتی شعبانی با اشاره به ظرفیت بالای آورد آبی کشور، خواستار احیای نقش «میراب ملی» با اختیار اجرایی شد.

در حالی که کم‌آبی به یکی از بحران‌های اصلی ایران تبدیل شده، علی همتی شعبانی در برنامه «چرا آب کم شد؟» با رویکردی متفاوت به مسئله نگاه کرد.

وی که بیش از دو دهه در پروژه‌های آبی مختلف فعالیت داشته، تأکید کرد: تغییرات اقلیمی جهانی واقعیت دارد، اما مسئله ایران بیش از آنکه ناشی از خشکسالی یا کاهش بارندگی باشد، به ضعف مدیریت و تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای بازمی‌گردد.

وی گفت: ایران به‌طور متوسط سالانه حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب آورد آبی دارد؛ رقمی که چندین برابر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس است. اما سؤال این است که با این میزان از آب تجدیدپذیر، چرا هنوز با بحران مواجهیم؟ پاسخ روشن است: نبود یک مدیریت جامع، منسجم و کل‌نگر.

میراب گمشده توسعه آب

همتی شعبانی در بخشی از سخنان خود به مفهوم «میراب» اشاره کرد و گفت: ما در تاریخمان کسی به‌نام میراب داشتیم؛ کسی که مسئول توزیع عادلانه آب بود و به بهره‌برداری درست از منابع آبی نظارت می‌کرد. امروز کشور ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند یک میراب ملی با اختیار اجرایی و قانونی است؛ کسی که بتواند آب را به‌درستی به سمت نیازهای واقعی کشور هدایت کند.

وی در ادامه افزود: امروز کسی نیست که با اقتدار بگوید چه میزان آب کجا برود و کجا نرود.

همتی شعبانی یکی از مصادیق بحران مدیریت آب را توسعه صنایع آب‌بر در نقاط کم‌آب کشور دانست.

این کارشناس آب با اشاره به تجربیات تاریخی شهر یزد گفت: قنات‌های یزد حاصل پنج‌هزار سال تاریخ مهندسی آب در ایران‌اند. اما امروز حتی همین منابع با تهدید مواجه‌اند چون الگوی توسعه صنعتی در این منطقه بر پایه مصرف آب‌های زیرزمینی است نه بهره‌برداری پایدار.

وی از نبود نظارت بر برداشت آب، به‌ویژه از چاه‌های غیرمجاز، انتقاد کرد و گفت: می‌گویند در کشور به تعداد چاه‌های مجاز، چاه غیرمجاز هم فعال است.

همتی شعبانی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع استفاده از آب دریا اشاره کرد گفت: ما بیش از کشورهای حاشیه خلیج فارس بر کیفیت و پایش آب دریا حساس هستیم. هم دانشگاه تهران و هم دانشگاه هرمزگان پایش مداوم انجام می‌دهند. ولی استفاده از آب دریا باید صرفاً در صنایع باشد، نه برای شرب مردم.