نگاهي به مهم‌ترين اخبار معدن و صنايع معدني در هفته‌اي که گذشت؛
ضرورت توجه به شاخصه‌هاي ايمني در معادن زغال‌سنگ
پایگاه خبری معدن نیوز -در سال‌های اخیر شاهد انتشار اخباری درخصوص بروز حوادث در معادن زغال‌سنگ بوده‌ایم که به از دست رفتن جان انسان‌های بسیاری منتهی شده است. انجمن زغال‌سنگ در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور علت این موضوع را بهای پایین زغال‌سنگ و بی‌توجهی به شاخصه‌های ایمنی مطابق استانداردهای نوین دنیا با توجه به قیمت بالای تجهیزات ایمنی عنوان کرده است.
به گزارش معدن نیوز -در سال‌های اخیر شاهد انتشار اخباری درخصوص بروز حوادث در معادن زغال‌سنگ بوده‌ایم که به از دست رفتن جان انسان‌های بسیاری منتهی شده است. انجمن زغال‌سنگ در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور علت این موضوع را بهای پایین زغال‌سنگ و بی‌توجهی به شاخصه‌های ایمنی مطابق استانداردهای نوین دنیا با توجه به قیمت بالای تجهیزات ایمنی عنوان کرده است.
تکلیف زغال‌سنگی‌ها را روشن کنید
کار در معدن در رده دشوارترین فعالیت‌ها قرار دارد که آسیب‌های جسمی بسیاری را به کارگران تحمیل می‌کند. در طول سال‌های گذشته خبرهای متعدد و تلخی از وقوع حوادث در فرآیند استخراج از معادن به‌ویژه معادن زغال‌سنگ منتشر شده است. فعالیت در معدن زغال‌سنگ به سبب ویژگی‌های این محصول معدنی و نحوه استخراج آن از تونل‌های زیرزمینی با مخاطرات بسیاری همراه است. بهره‌مندی از فناوری‌های نوین، مسیر استخراج از معادن زغال‌سنگ را در سال‌های اخیر تسهیل کرده است. اما فرآیند معدن‌کاری در ایران همچنان در اغلب موارد به روش‌های سنتی در حال انجام است و ایمنی به دلایل مختلفی، نادیده انگاشته می‌شود.
انجمن زغال‌سنگ ایران در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری بر ایمنی معادن این حوزه تاکید کرده‌است. در این نامه تاکید شده: «متاسفانه حادثه معدن طزره که منجر به فوت ۶ نفر از کارگران معدن زغال‌سنگ شد، همچنان در کشور در حال تکرار است اما به‌دلیل اینکه عموما رسانه‌ای نمی‌شود، طبعا پیگیری کشوری انجام نمی‌گیرد.»
در ادامه این نامه چنین آمده است: «در معادن زغال‌سنگ به‌ازای هر‌تن استخراج زغال به‌‌‌‌‌‌طور متوسط ۱۰مترمکعب گاز متان منتشر می‌شود که در همه معادن وجود دارد و باید با تهویه مناسب و همچنین با سیستم‌های دقیق گازسنج میزان گاز متان و سایر گازها در معدن تحت‌کنترل قرار گیرد که از یک‌درصد تجاوز نکند و از سوی دیگر باید قبلا ضد‌گاز بودن همه تجهیزات برقی تست شده و موردتایید قرارگرفته باشد. از این روی در معادن زغال‌سنگ از تجهیزات پنوماتیک (هوای فشرده) استفاده می‌شود. با توجه به توضیحات در حادثه فوق گاز متان کنترل نشده و در تونل بیش از ۵درصد وجود داشته که اولین عامل انفجار است و همچنین تجهیزات فعال در معدن ضد‌گاز نبوده که در نتیجه منجر به حادثه شده‌است.»
علاوه‌براین پایین بودن بهای زغال‌سنگ به‌عنوان علت اصلی بی‌توجهی به ایمنی در معادن ذکر شده است: «غیرواقعی‌بودن قیمت زغال‌سنگ ضمن کاهش تولید و توقف سرمایه‌گذاری و واردات سالانه ۸۰۰میلیون دلاری، باعث‌شده هزینه‌های تولید معادن فعلی با قیمت فروش منطبق نبوده و به‌صورت ناخودآگاه باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها شود که این امر ناگزیر بر ایمنی معادن هم تاثیر خواهد داشت، زیرا در این شرایط معدن‌کار زغال‌سنگ عملا نمی‌تواند از تجهیزات جدید و مدرن استخراج و ایمنی که در سطح دنیا به‌کار گرفته می‌شود، استفاده کند»
تولید جهانی بیش از ۱.۵ میلیارد تن فولاد در ۱۰ ماهه 2023
بنا بر آمار انجمن جهانی فولاد در ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۳ یک میلیارد و ۵۶۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تن فولاد در جهان تولید شد. این حجم از تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۰.۲ درصد کاهش داشت. تولید فولاد ایران در ۱۰ ماهه ۲۰۲۳ نسبت به ۱۰ ماهه ۲۰۲۲ برابر ۰.۱ درصد کاهش داشت و به ۲۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تن رسید. ایران در ماه اکتبر ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن فولاد تولید کرد. بنابراین باید اقرار کرد که صنعت فولاد ایران تحت تاثیر چالش‌های جدی اقتصادی از میزان تولید خود کاسته است.
عمده فولاد تولیدی کشور صرف مصارف داخلی شده است
از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه بالغ بر ۵۶ میلیون تن از انواع اقلام فولادی در کشور تولید شده که از این میزان حدود هفت میلیون تن صادر و باقی (قریب به ۵۰ میلیون تن) صرف مصارف داخلی شده است. بر این اساس، مصرف ظاهری فولاد کشور برای همه اقلام جز شمش فولاد (فولاد میانی) در این مدت نسبت به هفت ماهه ابتدایی سال ١۴٠١ رشد ۰.۶ تا ۷.۵ درصدی داشته است؛ اما مصرف شمش فولاد ۲.۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کمتر شده است.
بدون تردید تامین نیاز بازار داخلی باید در اولویت فولادسازان باشد، اما سرمایه‌گذاری و ظرفیت‌سازی در صنعت فولاد کشور طی دهه‌های اخیر قابل توجه و به مراتب بالاتر از نیاز بازار داخلی بوده است، بنابراین انتظار می‌رود سهم فولاد ایران در بازار جهانی در برنامه‌ای از پیش تعیین شده افزایش یابد.
افزایش ۳ درصدی تولید شمش آلومینیوم در مهرماه امسال
۴ شرکت تولیدکننده شمش آلومینیوم در هفتمین ماه 1402، بیش از 50 هزار و 684 تن شمش آلومینیوم تولید کردند. اما این آمار در مدت مشابه سال گذشته، 49 هزار و 183 تن بود. تولیدکنندگان شمش آلومینیوم از ابتدای فروردین تا پایان مهر امسال، 367 هزار و 92 تن شمش آلومینیوم تولید کردند، این رقم در مدت مشابه سال گذشته بود. شرکت آلومینای ایران طی 7 ماهه امسال، 136 هزار و 117 تن پودر آلومینا تولید کرد که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال گذشته حاکی از کاهش حدود 1.4 درصدی این محصول است.
صنعت آلومینیوم یکی از صنایع مهم در کشور و فلز آلومینیوم یکی از فلزات اساسی در جهان به شمار می رود. از نقاط ضعف این صنعت در ایران وابستگی شدید به واردات مواد اولیه، مواد مصرفی و فناوری است. شاید به همین دلیل هم صنعت آلومینیوم در ایران به اندازه برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته، توسعه نیافته است.
فرسودگی ماشین‌آلات و مقاومت دربرابر ورود تجهیزات نوین
معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت از کاهش ۴۰ درصدی بهره‌وری معادن به علت فرسودگی ماشین‌آلات خبرداد. رضا محتشمی‌پور گفت: بیش از نیمی از ناوگان ماشین آلات معدنی کشور فرسوده است و این فرسودگی موجب شده بهره‌وری در این حوزه کاهش یابد. به گفته معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت برای تامین نیاز معادن کشور به ماشین‌آلات جدید به ۴ میلیارد دلار اعتبار نیاز است. البته تکیه بر توان داخلی همچنان اولویت نخست سیاست‌گذاران حوزه معدن برای رفع کمبودهای این بخش است. با این‌وجود فعالان حوزه معدن تکیه دارند که تولیدکنندگان ماشین‌آلات معدنی داخلی عمدتا مونتاژکارند و تولیدات آنها از منظر کیفیت و قیمت قابلیت رقابت در سطح جهانی را ندارد.
تولید ۲۸.۷ میلیون تن کنسانتره آهن
شرکت های بزرگ سنگ آهن، طی هفت ماهه امسال، بیش از 28.7 میلیون تن کنسانتره تولید کردند. ۹ شرکت تولیدکننده کنسانتره از ابتدای فروردین تا پایان مهر، 28 میلیون و 774 هزار و 175 تن محصول تولید کردند که در مقایسه با رقم تولید شده در مدت مشابه سال 1401 حدود یک درصد رشد نشان می‌دهد.
تولیدکنندگان بزرگ کنسانتره سنگ آهن طی 7 ماهه امسال، 10 میلیون و 768 هزار و 871 تن محصول به شرکت‌ها ارسال کردند که نسبت به رقم مدت مشابه سال گذشته 23 درصد رشد نشان می‌دهد. توسعه صنعت فولاد ایران با تکیه بر ذخایر سنگ آهن ممکن شده است، بنابراین رشد تولید در نخستین حلقه از این زنجیره پیش‌شرطی برای توسعه صنعت فولاد کشور است.
رشد تولید جهانی کنسانتره مس
تولید مس تصفیه شده جهانی طی هشت ماهه 2023 میلادی، 5 درصد افزایش یافت. طی این مدت تولید کنسانتره مس نیز رشد پیدا کرد. براساس جدیدترین گزارش گروه مطالعات بین المللی مس (ICSG)، فعالان مس جهانی از ابتدای ژانویه تا پایان آگوست 2023 میلادی، حدود 17 میلیون و 609 هزار تن مس تصفیه شده تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 2022 میلادی، 16 میلیون و 768 هزار تن بود.
ظرفیت تولید کارخانه‌های مس تصفیه شده در جهان نیز طی هشت ماهه 2023 میلادی، 21 میلیون و 413 هزار تن بود که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال 2022 میلادی حدود 3 درصد افزایش یافت.
معادن مس جهان از ابتدای ژانویه تا پایان آگوست 2023 میلادی، حدود 14 میلیون و 459 هزار تن کنسانتره تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 2022 میلادی، 14 میلیون و 267 هزار تن بود که حاکی از افزایش 1.3 درصدی تولید این معادن در جهان است.
در ادامه باید خاطرنشان کرد که، بازار جهانی مس در سال آینده میلادی با مازاد عرضه مواجه خواهد شد که احتمالا منجر به کاهش بیشتر بهای این محصول در بازار جهانی خواهد شد. چالش‌های اقتصادی چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس دنیا نیز در از رونق افتادن بازار این فلز سرخ‌رنگ موثر خواهد بود.