مروری بر مرگبارترین حوادث طبیعی؛ وقتی طبیعت خشمگین می‌شود

به گزارش معدن نیوز - بشر همیشه با طبیعت دست به گریبان بوده، اما گاهی خشم طبیعت آنچنان طغیان می‌کند که بسیاری را به کام مرگ می‌کشاند.

هرساله، طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، نزدیک به 100 هزار نفر در بلایای طبیعی مانند زلزله، فوران آتشفشان، طوفان، سونامی، سیل، آتش‌سوزی و خشکسالی جان خود را از دست می‌دهند؛ و بیش از 150 میلیون نفر تحت‌تأثیر آنها قرار دارند. بلایای طبیعی جزء جدایی ناپذیر تاریخ زندگیِ بشر بوده‌اند اما میزان مرگ‌ومیر برخی از این بلایای باستانی در طول تاریخ گم شده است. به عنوان مثال، جزیره باستانی مدیترانه‌ترانه (سانتورینی، یونان فعلی) فوران آتشفشانی فاجعه‌باری را تجربه کرد که کل تمدن آنجا را در حدود سال 1600 قبل از میلاد ریشه کن کرد. اما اینکه دقیقاً چند نفر جان خود را از دست داده‌اند برای ما ناشناخته باقی مانده است.

با این حال، به لطف سوابق و مجلات تاریخی، مورخان می‌توانند حداقل تعداد تلفات مربوط به بلایایی، که در دوران‌های جدیدتر رخ داده‌اند، را تخمین بزنند. بر اساس چنین سوابقی، بلایای طبیعی زیر مرگبارترین بلایا در همه زمان‌ها بوده‌اند که به ترتیب از کمترین به بیشترین فاجعه دسته بندی شده‌اند.

10-  زلزله 1138 میلادی در حلب

در 11 اکتبر 1138، شهر حلب سوریه شروع به لرزیدن کرد. این شهر در محل تلاقی صفحات عربستان و آفریقا قرار دارد و این شهر را مستعد زلزله می‌کند. فهم شدت این زمین لرزه به مرور زمان از دست رفته است، اما تواریخ معاصر گزارش داده‌اند که ارگ شهر فرو ریخته و خانه‌ها در سراسر حلب خراب شده‌اند. تعداد کشته شدگان حدود 230 هزار نفر تخمین زده شده است؛ اما این رقم را مورخی در قرن پانزدهم گزارش کرده است و ممکن است خطا کرده باشد.

10- زمین لرزه و سونامی اقیانوس هند 2004

زمین لرزه‌ای به بزرگی 9.1 ریشتر که در 26 دسامبر 2004 به زیر دریا در ساحل غربی سوماترا، اندونزی رسید نیز مانند زلزلۀ حلب در رتبۀ دهم قرار دارد. سونامی با سرعتی معادل 500 مایل در ساعت (804 کیلومتر در ساعت) در فاصله 15 تا 20 دقیقه‌ای پس از وقوع زلزله به زمین رسید و فرصت کمی به ساکنان آنجا داد که به مناطق مرتفع‌تر فرار کنند. به گفته یک سازمان بشردوستانه، در بعضی از مناطق، به ویژه مناطق صدمه دیده اندونزی، موج سونامی بیش از 30 متر ارتفاع داشته است.

خسارات ناشی از زلزله و سونامی 10 میلیارد دلار تخمین زده شده است. این رویداد به عنوان سومین زمین لرزه بزرگ جهان از سال 1900 میلادی تاکنون در نظر گرفته شده است و طبق گزارش مرکز ملی اطلاعات زیست محیطی ایالات متحده، سونامی آن بیش از هر سونامی دیگری در تاریخ منجر به کشته شدن افراد شده است.

9-  زلزله تانگشان 1976

بر اساس گزارش سازمان زمین شناسی ایالات متحده، ساعت 3:42 بامداد 28 ژوئیه 1976، شهر تانگشان چین در اثر زمین لرزه‌ای به بزرگی 8/7 ریشتر با خاک یکسان شد. تانگشان، یک شهر صنعتی با حدود 1 میلیون نفر جمعیت در زمان وقوع فاجعه بود که تلفاتی بیش از 240 هزار نفر داشت. در حالی که این آمار رسمی کشته شدگان است، برخی از کارشناسان معتقدند که این تعداد به شدت دست کم گرفته شده است  و احتمالاً تلفات جانی نزدیک به 700 هزار نفر بوده است. گزارش شده است که 85 درصد از ساختمان‌های تانگشان ریزش کرده و لرزش در پکن چین با بیش از 180 کیلومتر فاصله احساس شده است. چندین سال طول کشید تا شهر تانگشان به حالت قبلی خود برگشت.

8- زلزله انطاکیه 526 قمری

مانند همه بلایایی که هزاره پیش رخ داده است، به سختی می‌توان تلفات دقیق زلزله انطاکیه به دست داد. مورخان می‌نویسند که در ماه مه سال 526، در اثر اصابت اقیانوس به شهر امپراتوری بیزانس (ترکیه و سوریه) حدود 250 هزار نفر جان خود را از دست دادند. طبق مقاله‌ای که در سال 2007 در مجله تاریخ قرون وسطایی منتشر شد، تعداد کشته‌ها بیشتر از سایر زمان‌های سال بود زیرا این شهر مملو از توریست‌هایی بود که روز معراج (جشن مسیحیان که یادآور عروج عیسی مسیح به بهشت است) را جشن می‌گرفتند.

7-  زلزله هایون 1920

گفته می‌شود که زمین لرزه هایوان بزرگ‌ترین زمین لرزه ثبت شده قرن 20 در چین است. این زمین لرزه که در شانزدهم دسامبر سال 1920 در منطقه هایانوان در شمال مرکز چین رخ داد، استان‌های همسایه گانسو و شانکسی را نیز لرزاند. گزارش شده است که شدت آن 8/7 درجه در مقیاس ریشتر بود، با این حال امروز چین ادعا می‌کند که بزرگی آن 5/8 ریشتر بوده است. در تعداد تلفات نیز اختلاف وجود دارد. مجموع تلفات را 200،000 نفر اعلام کرده‌اند، اما طبق مطالعه‌ای که توسط لرزه شناسان چینی در سال 2010 انجام دادند،  تعداد کشته شدگان می تواند تا به 273 هزار و 400 نفر بوده باشد.

6-  طوفان کورینگا 1839

بر اساس بخش تحقیقات طوفان‌های آزمایشگاه اقیانوس اطلس و هواشناسی اقیانوس اطلس ِمرکز ملی اطلاعات زیست محیطی ایالات متحده، طوفان کورینگا در 25 نوامبر 1839 در بندر کورینگا در خلیج بنگال هند اتفاق افتاد. این طوفان 12 متر ارتفاع داشت. مانند بسیاری از طوفان‌های قبل از قرن بیستم، سرعت و جنس باد این طوفان مشخص نیست. در اثر این طوفان حدود 300 هزار نفر کشته شدند و حدود 20 هزار کشتی و قایق در هم کوبیده شدند.

6- طوفان هایفونگ 1881

طوفان 1881 که در 8 اکتبر شهر بندری هایفونگ در شمال شرقی ویتنام اتفاق افتاد بسیار مرگبار بود. این طوفان نیز در کنار طوفان کورینگا در رتبۀ ششم قرار می‌گیرد و  حدود 300 هزار نفر را به کام مرگ کشانده است.

5- زلزله هائیتی2010

لزله فاجعه بار 7 ریشتری که در هائیتی  در 12 ژانویه 2010 رخ داد، به عنوان یکی از سه زلزله کشنده در همه زمان‌ها شناخته می‌شود. هائیتی به عنوان یکی از فقیرترین کشورها خسارات و تلفات جانی شدیدی را تحمل کرد. حدود 3 میلیون نفر تحت تأثیر این زمین لرزه قرار گرفتند. تخمین تعداد کشته‌ها دشوار بود. در ابتدا، دولت هائیتی تلفات را 230 هزار نفر تخمین زد، اما در ژانویه 2011 ، مقامات این رقم را به 316 هزار نفر اصلاح کردند. مطالعه‌ای که در سال 2010 منتشر شد، تعداد این افراد را حدود 160 هزار مرگ و میر اعلام کرد، در حالی که سازمان زمین‌شناسی آمریکا ادعا کرد که تعداد آن‌ها حتی کمتر است - حدود 100 هزار نفر. این اختلافات بیانگر دشواری شمارش مرگ‌ومیرها حتی در دوران مدرن است.

4- طوفان بولا 1970

یک طوفان گرمسیری در تاریخ 12 تا 13 نوامبر 1970 به بنگلادش (پاکستان شرقی آن زمان) حمله‌ور شد. طبق بخش تحقیقات طوفان مرکز ملی اطلاعات زیست محیطی ایالات متحده، شدیدترین سرعت طوفان 205 کیلومتر در ساعت اندازه‌گیری شد که جزء طوفان‌های دستۀ چهار است. طول این طوفان 6/10 متر بود و بر روی جزایر کم ارتفاع حاشیه خلیج بنگال فرود آمد و باعث طغیان گسترده شد. موج طوفان، همراه با عدم تخلیه مردم از مناطق مسکونی، منجر به تعداد کشته شدیدی در حدود 300 هزار تا 500 هزار نفر شد. به دلیل هجوم کارگران فصلی که برای برداشت برنج در منطقه حاضر بودند تعداد کشته‌ها زیاد شد. طبق اعلام سازمان جهانی هواشناسی، طوفان بولا کشنده‌ترین طوفان گرمسیری ثبت شده محسوب می شود و تخمین زده می شود 86 میلیارد دلار خسارت زده باشد.  

3-  زلزله شاآنشی 1556

مرگبارترین زمین لرزه تاریخ در تاریخ 23 ژانویه 1556 استان شانکسی چین را لرزاند. این زمین لرزه به «زمین لرزه بزرگ جیاجینگ» معروف شد و تلی از خاک برجای گذاشت. شدت تخریب منجر به مرگ 830 هزار نفر شد. بزرگی دقیق زمین لرزه را در حدود 8 ریشتر تخمین می‌زنند.

2-  طغیان رودخانه زرد 1887

بستر رودخانه زرد در چین به دلیل ساخت‌وساز و تغییرات زیاد تغییر کرده بود. باران‌های شدید این بستر را تخریب و این رودخانه در پهنه‌ای به وسعت 12949 کیلومتر مربع طغیان کرد. تخمین زده می‌شود که در نتیجه این سیل، 900 هزار تا 2 میلیون نفر جان خود را از دست داده باشند.

1- طغیان رودخانه یانگ تسه 1931

بارش شدید باران در ماه‌های ژوئیه و آگوست سال 1931 منجر به مرگبارترین فاجعه طبیعی در تاریخ جهان شد: سیل‌های چین مرکزی در سال 1931. در این رویداد سطح رودخانه زرد و سایر آبراه‌های بزرگ بالا آمد. سیل در پهنه‌ای به وسعت  180 هزار کیلومتر مربع جاری شد و یانگ تسه به چیزی شبیه دریاچه یا اقیانوس غول پیکر تبدیل شد. تعداد کشته شدگان را حدود 2 میلیون نفر اعلام کرده‌اند، اما سایر آژانس ها از جمله مرکز ملی اطلاعات زیست محیطی ایالات متحده می‌گویند که ممکن است حدود 3.7 میلیون نفر بوده باشد.