فولاد مبارکه؛ توسعهای هوشمند با رویکرد زیستمحیطی و بهرهوری پایدار

در نشست خبری معاون طرح و توسعه شرکت فولاد مبارکه اصفهان در پردیس علم و فناوری دانشگاه تهران، تازهترین برنامههای توسعهای این شرکت شامل پروژههای زیستمحیطی، نوسازی خطوط تولید، خودتأمینی انرژی و تحول فناورانه فولاد مبارکه تا افق ۱۴۱۰ تشریح شد. در این نشست، روند پیشرفت پروژههای کلیدی نظیر نورد گرم ۲، استحصال پساب و گاززدایی فولادهای ویژه مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش معدننیوز، در نشست خبری معاون طرح و توسعه شرکت فولاد مبارکه اصفهان در پردیس علم و فناوری دانشگاه تهران، تازهترین برنامههای توسعهای این شرکت شامل پروژههای زیستمحیطی، نوسازی خطوط تولید، خودتأمینی انرژی و تحول فناورانه فولاد مبارکه تا افق ۱۴۱۰ تشریح شد. در این نشست، روند پیشرفت پروژههای کلیدی نظیر نورد گرم ۲، استحصال پساب و گاززدایی فولادهای ویژه مورد بررسی قرار گرفت.
حمیدرضا خسروانیپور، معاون طرح و توسعه شرکت فولاد مبارکه اصفهان، در نشست خبری تشریح برنامههای توسعهای این شرکت، با تأکید بر ضرورت تداوم توسعه به عنوان عامل بقا برای فولاد مبارکه گفت: همانطور که ماهی بدون آب زنده نمیماند، فولاد مبارکه نیز بدون توسعه نمیتواند به حیات خود ادامه دهد.
وی با بیان اینکه فولاد مبارکه از بدو تأسیس تاکنون توسعه را با نگاه هوشمند و متناسب با شرایط کشور پیش برده است، افزود: پروژههای توسعهای فولاد مبارکه همواره با در نظر گرفتن ملاحظات زیستمحیطی، انرژی و آب طراحی شدهاند تا ضمن افزایش ظرفیت، آسیب به منابع طبیعی به حداقل برسد.
توسعه بدون افزایش مصرف منابع
خسروانیپور با اشاره به اینکه طی سالهای اخیر ظرفیت تولید فولاد خام در فولاد مبارکه از ۲.۵ میلیون تن به بیش از ۷ میلیون تن رسیده است، گفت: این رشد چشمگیر بدون افزایش مصرف آب یا انرژی و صرفاً از طریق بهینهسازی، مکانیزهسازی فرآیندها و مدیریت هوشمند منابع به دست آمده است. همانگونه که کشاورزی با بهکارگیری فناوری جدید میتواند در همان زمین، محصول بیشتری برداشت کند، فولاد مبارکه نیز با همان منابع گذشته، تولید را چندین برابر کرده است.
به گفته وی، بخشی از این رشد ظرفیت حاصل اجرای طرحهای توسعه درونسازمانی بوده است؛ طرحهایی که با پیشنهاد کارکنان در نظام پیشنهادها آغاز شد و منجر به افزایش یک میلیون تنی تولید بدون احداث کوره جدید یا مصرف بیشتر انرژی شد.
حرکت به سمت فولاد سبز و خودتأمینی انرژی
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه، رویکرد این شرکت را حرکت به سمت فولاد سبز و کاهش ردپای کربنی دانست و اظهار کرد: «امروز پایداری تولید و امنیت انرژی در دستور کار ماست. به همین منظور فولاد مبارکه با احداث نیروگاه سیکل ترکیبی ۹۱۴ مگاواتی و نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی آفتاب شرق اصفهان، گام بلندی در جهت خودتأمینی انرژی برداشته است. همچنین احداث نیروگاه بادی ۳۰۰ مگاواتی در خراسان جنوبی نیز در دستور کار است.
وی افزود: سه محور از شش استراتژی اصلی فولاد مبارکه که توسط مدیرعامل شرکت تعیین شده، مستقیماً به حوزه طرح و توسعه مربوط است و محور نخست آن، تمرکز بر تولید محصولات ویژه با ارزش افزوده بالا است.
توسعه ساحلی و همسویی با برنامه هفتم توسعه کشور
خسروانیپور با اشاره به همسویی سیاستهای توسعهای فولاد مبارکه با برنامه هفتم توسعه کشور و سیاستهای دولت گفت: استراتژی ما بر استقرار واحدهای جدید در سواحل کشور است تا ضمن استفاده از منابع آبی دریا، از مزایای اقتصادی بنادر بهرهمند شویم و به توسعه مناطق کمتر برخوردار کمک کنیم. این مسیر مطابق با تأکید رئیسجمهور بر اقتصاد دریا و توسعه متوازن صنعتی است.
وی با تأکید بر ضرورت ارتقای جایگاه فولاد مبارکه از «مجری پروژه» به «طراح فناوری» اظهار داشت: «با توجه به ظرفیت علمی، دانشگاهی و صنعتی اصفهان و سرمایه انسانی توانمند در فولاد مبارکه، امروز بهدنبال آن هستیم که نه تنها قطعات و تجهیزات را بومیسازی کنیم، بلکه خودمان صاحب فناوری طراحی و ساخت فولاد شویم. این هدف با همکاری شرکتهای دانشبنیان و دانشگاهها دنبال میشود.
خسروانیپور با اشاره به اجرای طرحهای زیربنایی مهم مانند پروژه استحصال آب صنعتی از پساب شهرستانهای اطراف گفت: «در زمانی که بسیاری از صنایع به فکر تأمین آب نبودند، فولاد مبارکه سرمایهگذاری بزرگی در این حوزه انجام داد. امروز با بازچرخانی ششمرحلهای آب در فرآیند تولید، بیش از ۵۰ درصد آب مصرفی شرکت از پساب شهری تأمین میشود و عملاً وابستگی ما به زایندهرود به حداقل رسیده است.
وی افزود: فولاد مبارکه خشکترین فولادساز جهان از نظر سرانه مصرف آب است و پروژه بازچرخانی پساب این شرکت به عنوان یکی از هفت پروژه برتر اتحادیه جهانی فولاد شناخته شده است.
وی در ادامه گفت: امروز بیش از ۸۰ درصد پروژههای توسعهای فولاد مبارکه، پروژههای نوآورانه با هدف افزایش بهرهوری و کاهش مصرف انرژی هستند. استفاده از فناوریهای هیبریدی جدید منجر به کاهش ۷۰ درصدی تبخیر آب شده و سیستمهای اتوماسیون و ابزار دقیق در سطح خطوط تولید بهروز شدهاند.
خسروانیپور افزود: به جای افزودن تجهیزات جدید، بهینهسازی خطوط موجود در دستور کار است تا بدون افزایش مصرف، تولید بالا برود. این همان رویکردی است که فولاد مبارکه را در مسیر فولاد سفید و تولید پاک قرار داده است.
معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: پروژههای توسعهای ما تنها صنعتی نیستند، بلکه شامل زیرساختهای اجتماعی و زیستمحیطی نیز میشوند. احداث راهها، توسعه خطوط ریلی، پروژههای بیمارستانی و طرحهای انرژی خورشیدی خانگی برای خانوادههای کمبرخوردار، از جمله اقدامات فولاد مبارکه در حوزه مسئولیت اجتماعی است.
وی تأکید کرد: مسئولیت اجتماعی ما از کمکهای نقدی به پروژههای مولد تغییر یافته تا اشتغال و رفاه پایدار برای جوامع محلی ایجاد شود.
پروژههای در دست اجرا؛ از ورقهای رنگی تا فولاد کیفی
به گفته خسروانیپور، چند پروژه مهم نیز در حال حاضر در دست اجراست؛ از جمله: پروژه احداث کارخانه ورق رنگی با ظرفیت سالانه ۱۲۰ هزار تن برای تأمین نیاز صنایع لوازم خانگی کشور؛ پروژه «نورد گرم» در حوزه نورد پیشرفته فولاد مبارکه.
خسروانیپور در پایان خاطرنشان کرد: فولاد مبارکه با در اختیار داشتن زیرساختهای فنی، انسانی و انرژی پایدار، نهتنها تولیدکننده بزرگ فولاد کشور، بلکه یکی از پیشرانان اصلی توسعه صنعتی ایران است. امروز این شرکت با تکیه بر دانش بومی و تعهد به محیط زیست، الگویی از توسعه پایدار در صنعت فولاد جهان به شمار میآید.

پیشرفت ۵۰ درصدی پروژه نورد گرم ۲ فولاد مبارکه
در ادامه نشست خبری معاونت طرح و توسعه فولاد مبارکه، بهمن مسعودی، مدیر اجرایی پروژه نورد گرم ۲، به تشریح آخرین وضعیت این طرح بزرگ صنعتی پرداخت و از پیشرفت فیزیکی ۵۰ درصدی پروژه خبر داد.
مسعودی با اشاره به اهداف کلان این طرح اظهار کرد: پروژه نورد گرم ۲ با ظرفیت تولید ۴.۲ میلیون تن ورق فولادی در سال، بهمنظور تولید فولادهای سبکتر، با انعطافپذیری، شکلپذیری و استحکام بالاتر طراحی شده است. این پروژه یکی از مهمترین طرحهای توسعهای در مسیر ارتقای کیفیت محصولات فولاد مبارکه و پاسخگویی به نیاز صنایع پیشرفته کشور است.
مدیر اجرایی پروژه نورد گرم ۲ با اشاره به روند مناسب اجرای طرح افزود: در پروژههایی از این نوع معمولاً دغدغه تأمین تجهیزات وجود دارد، اما خوشبختانه پروژه نورد گرم ۲ با هیچ مشکل خاصی در این زمینه روبهرو نیست و تاکنون هفت پارت از تجهیزات اصلی پروژه ارسال و در محل نصب شده است.
وی تأکید کرد که با مدیریت مالی دقیق، تأمین منابع و جلوگیری از توقف در فاز ساخت و نصب بهطور کامل انجام شده و روند اجرایی پروژه طبق برنامه پیش میرود.
مسعودی در ادامه به مزایای اجرای پروژه اشاره کرد و گفت: با بهرهبرداری از نورد گرم ۲، ظرفیت ساخت ورق گرم فولاد مبارکه از حدود ۴۰۰ هزار تن فعلی به حدود دو میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت.
وی افزود: بر اساس گزارش گمرک، اجرای این پروژه موجب جلوگیری از خروج ماهانه ۲۷ میلیون دلار ارز از کشور خواهد شد. علاوه بر آن، ارزش افزوده سالانه پروژه حدود ۲۹۰ میلیون دلار برآورد شده و زمینه اشتغالزایی برای یکهزار نفر بهصورت مستقیم و بیش از ۱۰ هزار نفر بهصورت غیرمستقیم را فراهم میکند.

تمرکز فولاد مبارکه بر تولید فولادهای ویژه
محمدحسین خرمی، مدیر توسعه فولادسازی و ریختهگری مداوم شرکت فولاد مبارکه، در ادامه نشست خبری با اشاره به اجرای مجموعهای از پروژههای توسعهای در این شرکت گفت: تمام برنامههای در دست اجرا در فولاد مبارکه با هدف ارتقای کیفیت محصولات، بهبود شرایط زیستمحیطی و افزایش ایمنی و سلامت کارکنان و جوامع پیرامونی طراحی و عملیاتی شدهاند.
وی با تأکید بر اینکه رمز بقای شرکتها در شرایط رقابتی کنونی، ارتقای کیفیت و تمرکز بر تولید محصولات ویژه است، افزود: در فولاد مبارکه رویکرد اصلی ما تأمین نیاز داخلی کشور و افزایش ارزش افزوده از طریق توسعه فناوری و جلوگیری از خامفروشی است. در این راستا، پروژههای متعددی تعریف و وارد مرحله اجرایی شدهاند.
خرمی در ادامه به یکی از پروژههای مهم فولاد مبارکه اشاره کرد و گفت: پروژه گاززدایی از جمله طرحهای کلیدی ماست که با هدف کاهش ناخالصیهای ذوب و امکان تولید فولادهای با کربن پایین و فولادهای ویژه طراحی شده است. محصولات تولیدی این واحد در صنایع خودرو، نفت و گاز، پتروشیمی و ساخت مخازن تحت فشار کاربرد دارند.
مدیر توسعه فولادسازی و ریختهگری مداوم فولاد مبارکه درباره جنبههای زیستمحیطی این طرح توضیح داد: در پروژه گاززدایی از سیستم وکیومتور مبتنی بر بخار استفاده میشود که یکی از فناوریهای پیشرفته روز دنیاست و مصرف آب بسیار پایینی دارد. در طراحی این سیستم، علاوه بر تمرکز بر تولید فولادهای خاص، کاهش مصرف آب نیز هدفگذاری شده است؛ چرا که سیستمهای قدیمی مصرف آب بالایی داشتند. پمپهای جدید این واحد با فناوری اتریشی طراحی شده و بهصورت بومی در کشور در حال راهاندازی هستند.
به گفته خرمی، ظرفیت تولید این واحد سالانه حدود یک میلیون تن فولاد ویژه خواهد بود. او تأکید کرد: این رقم به معنای افزایش حجم کلی تولید فولاد مبارکه نیست، بلکه همان میزان تولید فعلی با فرآیند جدید به فولادهای خاص و باکیفیت تبدیل میشود.
وی همچنین از اجرای پروژهای دیگر در بخش فولادسازی خبر داد و افزود: با توجه به فعالیت هشت کوره در فولادسازی فولاد مبارکه، برای دستیابی به ظرفیت نامی و جلوگیری از ازدحام در خطوط انتقال، واحد جدیدی در حال احداث است تا امکان انتقال مستقیم ذوب از هر کوره به واحد ریختهگری مربوطه فراهم شود. این اقدام موجب افزایش بهرهوری، بهبود انعطافپذیری عملیاتی و رشد تولید در ظرفیت موجود خواهد شد.
خرمی خاطرنشان کرد: با اجرای این طرحها و بهرهگیری از فناوریهای نوین، فولاد مبارکه گام بلندی در جهت تولید فولادهای خاص، کاهش مصرف منابع و ارتقای سطح کیفی محصولات خود برمیدارد و همچنان به عنوان یکی از پیشرانهای صنعت فولاد کشور نقشآفرینی میکند.