کارشناس معدن در گفت و گو با معدن نيوز مطرح کرد:
9 کاني و سنگ معدني خطرناک در جهان

پايگاه خبري معدن نيوز - يک کارشناس بخش معدن گفت:برخي از ترکيبات شيميايي خوش رنگ و لعاب ميتوانند در مدت کوتاهي جان انسان را بگيرند.
پايگاه خبري معدن نيوز – يک کارشناس بخش معدن گفت:برخي از ترکيبات شيميايي خوش رنگ و لعاب ميتوانند در مدت کوتاهي جان انسان را بگيرند.
مريم حيدريان در گفت وگوبا پايگاه خبري معدن نيوز با بيان اين که شايد در وهله نخست فکر کنيم که اين ترکيبات تنها در محيطهاي آزمايشگاهي يافت ميشوند غافل از اين که طبيعت بستر واقعي آنها محسوب ميشود، افزود: سولفات مس،کالکانتيت، سولفات مس محلول در آب است که رنگ آبي درخشاني دارد. اين ماده بايد در محيط خشک نگهداري شود، چرا که در محيط مرطوب به راحتي حل ميشود. حلاليت کالکانتيت در آب ميتواند منجر به سمي شدن مس شده و براي انسان ايجاد خطر کند.
وي افزود: استيب نيت -Sb2S3 در واقع همان سولفيد آنتيموان است که يک ماده معدني سمي است. اين ماده با شبکه کريستالي ارتومبيک خود به عنوان منبعي از فلز آنتيموان شناخته شده است. زماني از استيب نيت به عنوان يک ماده آرايشي براي تيرهتر کردن مژهها و ابروها استفاده ميشد! اين ماده معدني در ساخت ظروف غذايي نيز کاربرد داشت که آنتيموان موجود در آن ايجاد مسمويت ميکرد.
حيدريان تاکيد کرد: شايد نام آزبست را همراه با سرطان ريه شنيده باشيد. اين ماده سيليکاتي به شکل فيبرهاي نازک کريستالي رشد ميکند و به آساني به شکل ذرات گرد و غبار خرد ميشود. با وجود مفيد بودن آزبست در بعضي موارد نظير عايق بودن، مقاوم بودن در برابر آتش و جاذب صدا بودن، گرد اين ماده در صورت تنفس کشنده است. الياف آزبست ميتوانند منجر به بيماريهايي نظير سرطان ريه، مزوتليوما و آزبستوز شوند.
وي افزود:آرسنوپيريت –FeAsS نوعي کاني با رنگ متاليک و براق است که از عناصر آهن، آرسنيک و گوگرد تشکيل شده است. اين ماده در روزنه چشمههاي آب گرم و سنگهاي آذرين پگماتيت وجود دارد. آرسنيک عنصر معلومالحالي است که پروندهي سنگيني در خسارتهاي انساني و محيطي داشته است و گاهي اوقات در رسوبهاي طلا نيز ديده ميشود.
اين کارشناس معدن گفت: سينابار – HGS، در واقع همان سولفيد جيوه است که رنگ قرمز غليظي دارد و غنيترين منبع جيوه در جهان محسوب ميشود. در زمانهاي قديم از اين ماده در رنگسازي استفاده ميکردند و نميدانستند که بر خلاف رنگ فريبندهاش، مادهاي بسيار کشنده است.
وي يادآور شد: گالن – PbS، سنگ معدن سولفيد سرب است و اصليترين منبع سرب در دنيا محسوب ميشود. ساختار کريستالي گالن به شکل شبکه مکعبي بوده و منبع نقره نيز به شمار ميآيد. سرب موجود در گالن سمي بوده و چنانچه گردهاي آن وارد سيستم تنفس يا دستگاه گوارش شوند ايجاد خطر ميکنند. اما در حالت سنگ معدن يا کاني نسبتا بيخطر است.
وي اظهار مي کند: هوت چينسونايت-Tl,Pb)2As5S9)، ساختاري از آرسنيک وسولفيد است که با تاليوم و سرب در روزنه چشمههاي آب گرم يافت ميشود. نمک تاليوم تقريبا بيمزه بوده و به شدت سمي است. قبلا از تاليوم در ساخت مرگ موش و حشره کشها استفاده ميشد. حالا فرض کنيد که اين تاليوم سمي در کنار سولفيد آرسنيک قرار بگيرد. طبيعتا ترکيب اين دو عنصر، به شدت خطرناک و کشنده خواهد بود. تنها کافي است يک بار (براي اولين و آخرين بار!) در معرض اين ترکيب قرار گرفت و مرگ را تجربه کرد.
وي تصريح کرد:زرنيخ- As2S3،با نام لاتين Orpiment يکي ديگر از اعضاي خانواده سولفيد آرسنيک است که رنگ زرد پرتقالي درخشاني دارد. اين ماده معدني به طور طبيعي در منافذ خروجي چشمههاي آب گرم، چشمههاي آب گرم و شکاف آتشفشانها پيدا ميشود. اين ماده، باوجود سمي بودنش، زماني در چين استفاده دارويي داشته است. ضمن اين که کيمياگران قديم از آن به عنوان ابزاري براي ساخت طلا استفاده ميکردند.
حيدريان خاطر نشان کرد: توربرنيت – Cu(UO2)2(PO4)2 • 8 – 12 H2O،يک ماده معدني خطرناک است که از هيدراته سبز رنگ مس، فسفات و اورانيل تشکيل شده است. اين ماده اغلب در گرانيت يافت ميشود که شامل اورانيوم است. خود اورانيوم به علت تشعشع امواج راديواکتيو، در دسته عناصر خطرناک قرار ميگيرد. توربرنيت به طور طبيعي ماده راديواکتيو رادون را آزاد ميکند که در بلند مدت ميتواند باعث سرطان ريه شود.
وي تاکيد کرد: سنگها و کانيهاي بالا همه سمي و خطرناک هستند اما برخي از آنها گونههاي نادري بوده و در طبيعت به وفور يافت نميشوند. به هر حال، در هر حالت بايد تمهيدات ايمني رعايت شود.
مريم حيدريان در گفت وگوبا پايگاه خبري معدن نيوز با بيان اين که شايد در وهله نخست فکر کنيم که اين ترکيبات تنها در محيطهاي آزمايشگاهي يافت ميشوند غافل از اين که طبيعت بستر واقعي آنها محسوب ميشود، افزود: سولفات مس،کالکانتيت، سولفات مس محلول در آب است که رنگ آبي درخشاني دارد. اين ماده بايد در محيط خشک نگهداري شود، چرا که در محيط مرطوب به راحتي حل ميشود. حلاليت کالکانتيت در آب ميتواند منجر به سمي شدن مس شده و براي انسان ايجاد خطر کند.
وي افزود: استيب نيت -Sb2S3 در واقع همان سولفيد آنتيموان است که يک ماده معدني سمي است. اين ماده با شبکه کريستالي ارتومبيک خود به عنوان منبعي از فلز آنتيموان شناخته شده است. زماني از استيب نيت به عنوان يک ماده آرايشي براي تيرهتر کردن مژهها و ابروها استفاده ميشد! اين ماده معدني در ساخت ظروف غذايي نيز کاربرد داشت که آنتيموان موجود در آن ايجاد مسمويت ميکرد.
حيدريان تاکيد کرد: شايد نام آزبست را همراه با سرطان ريه شنيده باشيد. اين ماده سيليکاتي به شکل فيبرهاي نازک کريستالي رشد ميکند و به آساني به شکل ذرات گرد و غبار خرد ميشود. با وجود مفيد بودن آزبست در بعضي موارد نظير عايق بودن، مقاوم بودن در برابر آتش و جاذب صدا بودن، گرد اين ماده در صورت تنفس کشنده است. الياف آزبست ميتوانند منجر به بيماريهايي نظير سرطان ريه، مزوتليوما و آزبستوز شوند.
وي افزود:آرسنوپيريت –FeAsS نوعي کاني با رنگ متاليک و براق است که از عناصر آهن، آرسنيک و گوگرد تشکيل شده است. اين ماده در روزنه چشمههاي آب گرم و سنگهاي آذرين پگماتيت وجود دارد. آرسنيک عنصر معلومالحالي است که پروندهي سنگيني در خسارتهاي انساني و محيطي داشته است و گاهي اوقات در رسوبهاي طلا نيز ديده ميشود.
اين کارشناس معدن گفت: سينابار – HGS، در واقع همان سولفيد جيوه است که رنگ قرمز غليظي دارد و غنيترين منبع جيوه در جهان محسوب ميشود. در زمانهاي قديم از اين ماده در رنگسازي استفاده ميکردند و نميدانستند که بر خلاف رنگ فريبندهاش، مادهاي بسيار کشنده است.
وي يادآور شد: گالن – PbS، سنگ معدن سولفيد سرب است و اصليترين منبع سرب در دنيا محسوب ميشود. ساختار کريستالي گالن به شکل شبکه مکعبي بوده و منبع نقره نيز به شمار ميآيد. سرب موجود در گالن سمي بوده و چنانچه گردهاي آن وارد سيستم تنفس يا دستگاه گوارش شوند ايجاد خطر ميکنند. اما در حالت سنگ معدن يا کاني نسبتا بيخطر است.
وي اظهار مي کند: هوت چينسونايت-Tl,Pb)2As5S9)، ساختاري از آرسنيک وسولفيد است که با تاليوم و سرب در روزنه چشمههاي آب گرم يافت ميشود. نمک تاليوم تقريبا بيمزه بوده و به شدت سمي است. قبلا از تاليوم در ساخت مرگ موش و حشره کشها استفاده ميشد. حالا فرض کنيد که اين تاليوم سمي در کنار سولفيد آرسنيک قرار بگيرد. طبيعتا ترکيب اين دو عنصر، به شدت خطرناک و کشنده خواهد بود. تنها کافي است يک بار (براي اولين و آخرين بار!) در معرض اين ترکيب قرار گرفت و مرگ را تجربه کرد.
وي تصريح کرد:زرنيخ- As2S3،با نام لاتين Orpiment يکي ديگر از اعضاي خانواده سولفيد آرسنيک است که رنگ زرد پرتقالي درخشاني دارد. اين ماده معدني به طور طبيعي در منافذ خروجي چشمههاي آب گرم، چشمههاي آب گرم و شکاف آتشفشانها پيدا ميشود. اين ماده، باوجود سمي بودنش، زماني در چين استفاده دارويي داشته است. ضمن اين که کيمياگران قديم از آن به عنوان ابزاري براي ساخت طلا استفاده ميکردند.
حيدريان خاطر نشان کرد: توربرنيت – Cu(UO2)2(PO4)2 • 8 – 12 H2O،يک ماده معدني خطرناک است که از هيدراته سبز رنگ مس، فسفات و اورانيل تشکيل شده است. اين ماده اغلب در گرانيت يافت ميشود که شامل اورانيوم است. خود اورانيوم به علت تشعشع امواج راديواکتيو، در دسته عناصر خطرناک قرار ميگيرد. توربرنيت به طور طبيعي ماده راديواکتيو رادون را آزاد ميکند که در بلند مدت ميتواند باعث سرطان ريه شود.
وي تاکيد کرد: سنگها و کانيهاي بالا همه سمي و خطرناک هستند اما برخي از آنها گونههاي نادري بوده و در طبيعت به وفور يافت نميشوند. به هر حال، در هر حالت بايد تمهيدات ايمني رعايت شود.