چین برای رفع کمبود عناصر کمیاب خاکی به خودروسازان غربی امتیاز می‌دهد

چین در پاسخ به هشدارهای گروه‌های صنعتی درباره تهدیدات فزاینده تولید ناشی از کمبود عناصر کمیاب خاکی (REE)، به خودروسازان بزرگ آمریکایی و اروپایی امتیازی موقت ارائه کرده است.

وزارت بازرگانی چین روز شنبه اعلام کرد که آماده ایجاد یک «کانال سبز» برای تسریع در فرآیند تأیید مجوزهای صادرات این عناصر برای شرکت‌های اتحادیه اروپا است.

ماکسیم ilian بوتک، مدیر اجرایی و عضو هیئت مدیره اتاق بازرگانی آلمان در چین، این اقدام را «خبری خوش برای کسب‌وکارهای اروپایی» توصیف کرد.

این تصمیم پس از محدودیت‌های صادراتی چین بر چندین عنصر کمیاب خاکی و آهن‌رباهای مورد استفاده در صنایع خودروسازی، دفاعی و انرژی، که در اوایل آوریل ۲۰۲۵ به تلافی افزایش تعرفه‌های آمریکا اعمال شده بود، صورت گرفت. این عناصر برای تولید موتورهای احتراقی و برقی حیاتی هستند. انجمن خودروسازان اروپا (ACEA) و انجمن تأمین‌کنندگان خودرو اروپا هشدار داده بودند که چندین کارخانه و خط تولید به دلیل این محدودیت‌ها تعطیل شده و با کاهش موجودی‌ها، قطعی‌های بیشتری در هفته‌های آتی پیش‌بینی می‌شود.

جاناتان اوریوردان، مدیر تجارت بین‌المللی ACEA، به CNBC گفت: «ذخایر جهانی این آهن‌رباها بسیار محدود است و از آنجا که چین تأمین‌کننده اصلی جهان است، این محدودیت‌ها از ابتدای آوریل موجودی‌ها را به‌تدریج تخلیه کرده و ما در آستانه توقف تولید قرار داریم.»

چین همچنین مجوزهای صادرات عناصر کمیاب خاکی را به تأمین‌کنندگان شرکت‌های خودروسازی بزرگ آمریکایی مانند جنرال موتورز، فورد و استلانتیس، تولیدکننده جیپ، اعطا کرده است. فورد به دلیل کمبود این مواد، تولید شاسی‌بلند اکسپلورر خود را در کارخانه شیکاگو به مدت یک هفته در ماه مه متوقف کرد.

استلانتیس اعلام کرد که با همکاری با تأمین‌کنندگان و مؤسسات، «نگرانی‌های فوری تولید را بدون وقفه‌های عمده» مدیریت کرده است. سوزوکی موتور ژاپن نیز به دلیل این محدودیت‌ها تولید خودروی سوئیفت خود را موقتاً متوقف کرد، اما انتظار می‌رود تولید آن از ۱۳ ژوئن از سر گرفته شود.

این اقدام چین بخشی از توافق آتش‌بس تجاری ۹۰ روزه با ایالات متحده است که در ۱۲ مه ۲۰۲۵ امضا شد و اکثر تعرفه‌ها را به حالت تعلیق درآورد، اما محدودیت‌های عناصر کمیاب خاکی به‌طور کامل لغو نشد. برخی تأمین‌کنندگان آمریکایی مجوزهای صادراتی شش‌ماهه دریافت کرده‌اند، اما بوتک هشدار داد که فرآیند صدور مجوز همچنان یک «هیولای بوروکراتیک» است و مشخص نیست آیا این کانال سبز به شرکت‌های بزرگ یا کل بخش‌ها اعمال می‌شود.

وی تأکید کرد که اروپا باید تنوع زنجیره تأمین خود را بهبود بخشد، زیرا شرکت‌های اروپایی در میانه تشدید تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین گرفتار شده‌اند. وزارت بازرگانی چین ابراز امیدواری کرد که اتحادیه اروپا گام‌های متقابلی برای ترویج تجارت محصولات با فناوری پیشرفته بردارد.

تحلیلگران معتقدند این اقدام موقت تنش‌ها را کاهش می‌دهد، اما مسائل عمیق‌تر زنجیره تأمین جهانی همچنان باقی است، به‌ویژه با توجه به پیش‌بینی رشد تصاعدی تقاضا برای عناصر کمیاب خاکی در راستای گذار به انرژی پاک.