نگاهی به مهمترین اخبار بخش معدن و صنایع معدنی در هفتهای که گذشت؛
لزوم توجه به ظرفیتهای صادراتی معادن و صنایع معدنی
بخش معدن و صنایع معدنی در کشور ما با تکیه بر ظرفیتهای طبیعی توسعه یافته است. این بخش توان صادرات و ارزآوری قابل توجهی را برای کشور دارد. سال گذشته ارزآوری بخش معدن و صنایع معدنی حدود ۱۴ میلیارد دلار برآورد شده است. بااینوجود این حوزه از توان ۴۰ درصدی برای ارتقا ظرفیتهای صادراتی برخوردار است. همین توان صادراتی حکایت از اهمیت بخش معدن و صنایع وابسته به ان در مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی دارد. بنابراین از سیاستگذار انتظار میرود برای رفع کمبودهای حاکم بر این بخش برنامهریزی کند.
بخش معدن و صنایع معدنی در کشور ما با تکیه بر ظرفیتهای طبیعی توسعه یافته است. این بخش توان صادرات و ارزآوری قابل توجهی را برای کشور دارد. سال گذشته ارزآوری بخش معدن و صنایع معدنی حدود ۱۴ میلیارد دلار برآورد شده است. بااینوجود این حوزه از توان ۴۰ درصدی برای ارتقا ظرفیتهای صادراتی برخوردار است. همین توان صادراتی حکایت از اهمیت بخش معدن و صنایع وابسته به ان در مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی دارد. بنابراین از سیاستگذار انتظار میرود برای رفع کمبودهای حاکم بر این بخش برنامهریزی کند.
امکان رشد ۳۰ تا ۴۰ درصدی صادرات معدن و صنایع معدنی
فعالیت در بخش معدن و صنایع معدنی محرک صادرات و ارزآوری است. این صنایع در برهه حساس کنونی کشور میتوانند بخش بزرگی از مشکلات و کمبودهای ارزی کشور را مرتفع کنند. با توجه به موقعیت مکانی ایران و ظرفیت تولیدی موجود در بخش معدن و صنایع معدنی کشور، میتوان میزان صادرات را 30 تا 40 درصد افزایش داد. محمد آقاجانلو رئیس هیات عامل ایمیدرو با بیان این مطلب گفت: بخش معدن و صنایع معدنی سال گذشته حدود ۱۴ میلیارد دلار ارزآوری داشتند که رقم قابل توجهی است. این یعنی صادرات بیشتر، ارزآوری بالاتر، کاهش قیمتها و افزایش تابآوری کشور. درحال حاضر، وزیر صمت پیگیر تسهیل صادرات است تا ارز بیشتری تامین شود. راهکارهایی مانند مجوزهای ویژه یا تهاتر میتواند به بهبود عملکرد صادراتی و تامین نیازهای کشور کمک کند.
وی ادامه داد: ظرفیتهای کشور بالا است و به دلیل ظرفیت قابل توجه همسایگی با چندین کشور و در اختیار داشتن مرزهای آبی، امکان صادرات خوبی داریم. توسعه صادرات به شرطی که دولت در تامین انرژی و تسهیل صادرات، چابکتر عمل کند، محقق خواهد شد.
۳ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی احداث میشود
با توجه به بروز محدودیتهای انرژی در کشور، احداث نیروگاههای خورشیدی تاثیر بسزایی بر رفع مشکلات و چالشهای تولید خواهد داشت. توسعه نیروگاههای خورشیدی در صنایع معدنی کشور راهی برای تأمین پایدار انرژی است. سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) طی سالهای اخیر و در راستای ایفای نقش توسعه ای خود و اجرای برنامه های وزارت صنعت معدن و تجارت؛ با درک عمیق از ضرورت گذار به سمت انرژیهای پاک، اقدامات گستردهای را برای توسعه نیروگاههای خورشیدی در حوزه صنایع معدنی آغاز کرده است. برنامهریزی انجامشده توسط ایمیدرو و شرکتهای بزرگ معدنی وابسته به آن، شامل احداث نیروگاه های خورشیدی با ظرفیت کل ۲۹۵۸ مگاوات در سطح کشور است.
ثبت رکورد در احیای معادن طی سال ۱۴۰۳
ایران از ظرفیتهای معدنی ویژهای برخوردار است. تکیه بر این ظرفیتها تاثیر بسزایی بر بهبود شرایط صنعتی و اقتصادی کشور خواهد داشت. طی سال 1403، نزدیک به 600 معدن احیا و فعال سازی شدند یا توسعه یافتند که این رقم، بالاترین میزان در عملکرد احیای معادن محسوب میشود.
براساس عملکرد طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچک مقیاس، از ابتدای راهاندازی (سال 97) تا پایان سال گذشته، 2373 معدن کوچک مقیاس، احیا، فعالسازی و توسعه یافت.
عملکرد سال 1403 نشان میدهد که 96 بسته سرمایهگذاری در قالب طرح احیا، فعالسازی و توسعه معادن کوچک مقیاس معرفی و در بهمن همان سال، 5 برنده مناقصه با هدف تهیه طرح امکانسنجی به منظور تکمیل زنجیره ارزش مشخص شد.
تحقق هدف ۸۹۳ میلیون دلاری بومیسازی طی سال ۱۴۰۴
تکیه بر توان داخلی تاثیر بسزایی بر بومیسازی و حرکت در مسیر توسعه اقتصادی دارد، درهمینحال از میزان مصارف بومیسازی میکاهد. برنامه صرفه جویی ارزی حاصل از بومیسازی توسط شرکتهای معدنی و صنایع معدنی با راهبری ایمیدرو؛ 893.2 میلیون دلار طی سال 1404 هدفگذاری شده است که 13 شرکت بزرگ در تحقق این هدف مشارکت خواهند داشت.
سال گذشته 882 میلیون دلار صرفه جویی ارزی حاصل از بومی سازی قطعات و تجهیزات در بخش معدن و صنایع معدنی حاصل شد تا عملکرد معدنی ها در بومی سازی طی سال های ۹۹ تا ۱۴۰۳ به میزان ۳ میلیارد و ۴۴۴ میلیون دلار ثبت شود.
کاهش ۵ درصدی صادرات فولاد ایران
ایران از ظرفیت بالایی برای تولید فولاد برخوردار است، بااینوجود میزان تقاضای داخلی برای مصرف این محصول، به مراتب کمتر است. در چنین شرایطی صادرات تنها راه تداوم تولید در این صنعت است. بررسی آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد که مجموع صادرات فولاد کشور (فولاد میانی و محصولات فولادی) در ۳ ماهه نخست سال جاری، ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۵ درصدی را نشان میدهد. همچنین در ۳ ماهه نخست امسال، صادرات گندله با رشد ۱۳ درصدی به ۳.۲ میلیون تن رسیده و صادرات کنسانتره نیز با رشد ۵۷ درصدی به حدود ۳ میلیون تن بوده است.
در ۳ ماهه نخست سال جاری، صادرات فولاد میانی کشور، ۱ میلیون و ۶۸۶ هزار تن بوده که افزایش ۷ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان میدهد. صادرات محصولات فولادی کشور در ۳ ماهه نخست سال جاری، ۷۶۴ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۲۴ درصدی را نشان میدهد.
توسعه بهرهبرداری و ارتقای ایمنی معادن زغالسنگ
در سالهای اخیر شاهد بروز حوادث متعدد معدنی در کشور بودهایم. بخش بزرگی از این حوادث که با تلفات جانی همراه هستند، در معادن زغالسنگ به وقوع میپیوندد. بنابراین بازنگری در عملکرد ایمنی حاکم بر معادن زغالسنگ ضروری است. میثم ظهوریان عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی، از تدوین طرح توسعه بهرهبرداری و ارتقای ایمنی معادن زغالسنگ، خبر داد.
ضرورت الزام کلیه معادن به ایجاد سامانه مانیتورینگ عوامل خطرساز، تامین گازسنج کافی به تعداد معدنکاران، ضرورت تهویه مناسب و فنهای قدرتمند برای معادن، سامانه ردیابی معدن کاران، ضرورت ارتقاء نظارت بر ایمنی معادن، ضرورت ارتقاء آموزش معدنکاران و همچنین عملیات گاززدایی قبل از استخراج از جمله مواردی است که باید برای ارتقا امنیت معادن در نظر گرفته شود.
هشدار درباره سوخت، ماشینآلات معدنی
عملکرد بیوقفه و موفق بخش معدن در ۱۲ روز بحرانی نخست سال، همراه با رشد معنادار صادرات در فروردین ۱۴۰۴، نشان میدهد که این صنعت نهتنها ظرفیت بقا در شرایط سخت را دارد، بلکه میتواند در خط مقدم مقابله با فشارهای اقتصادی و سیاسی ایفای نقش کند.
وجیهالله جعفری، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به حفظ بیوقفه فعالیتها در طول بحران اخیر تأکید کرد: در جریان چالشهای امنیتی، هیچ یک از واحدهای معدنی و صنایع پاییندستی حتی برای یک لحظه نیز تعطیل نشدند. بااینوجود فعالان بخش معدن نسبت به کمبودهای حاکم بر این بخش هشدار میدهند.
در حال حاضر سهمیه سوخت معادن ۳۰ درصد کاهش یافته و ماشینآلات فرسوده، مصرف سوخت را بالا بردهاند. در کنار آن، کمبود گازوئیل و بروز مشکلات در تأمین مواد ناریه، بهرهبرداری را با چالشهای جدی روبهرو کرده است.
برخلاف بسیاری از صنایع که وابسته به بازارها و تصمیمات خارجی هستند، بخش معدن بهدلیل ماهیت درونزا و تنوع بازارهای صادراتیاش، کمتر تحت تأثیر فشارهای بیرونی قرار دارد. به همین دلیل، این حوزه بهعنوان جایگزینی قابل اتکا برای تأمین ارز کشور مطرح است. با توجه به ظرفیتهای معدنی از سیاستگذار انتظار میرود برای رفع مشکلات و کاستیهای بخش معدن، برنامهریزی کند.
کمبود برق و گاز به صنایع فولادی خسارت زد
اعمال محدودیت در تامین انرژی طی سالهای اخیر لطمات جدی را به صنایع و بهخصوص فولادسازان تحمیل کرده است. نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس، ضمن تشریح جایگاه و اهمیت صنعت فولاد کشور از کمبود، برق، گاز، آب به عنوان موانع موجود در مسیر فعالیت صنایع فولادی یاد کرد. بیتردید صنعت فولاد کشور از جایگاه درخوری در جهان برخوردار است کمااینکه به تازگی به رتبه نهم در سطح بینالمللی دست پیدا کردیم.