فولاد خوزستان، ستون صادرات غیرنفتی ایران در روزگار ناترازی انرژی

به گزارش معدن‌نیوز، ۲۹ مهر، روز ملی صادرات، روزی است برای مرور تلاش بنگاه‌هایی که در سخت‌ترین شرایط اقتصادی، بار اصلی ارزآوری و اشتغال کشور را بر دوش کشیده‌اند. در این میان، فولاد خوزستان تنها یک شرکت صنعتی نیست، بلکه نماد تاب‌آوری، مدیریت استراتژیک و برنامه‌ریزی بلندمدت است؛ شرکتی که با وجود بحران انرژی و نوسانات ارزی، همچنان در صدر جدول صادرات فولاد ایران ایستاده است.

از دل محدودیت‌ها تا قله صادرات

در شرایطی که قطع یا محدودیت انرژی، بسیاری از کارخانه‌های فولادی را به تعطیلی کشانده، فولاد خوزستان با تکیه بر راهبرد تأمین انرژی پایدار از منابع داخلی شامل نیروگاه اختصاصی، انرژی خورشیدی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مبتنی بر انرژی تجدیدپذیر، روند صادراتی خود را حفظ کرده است.

این شرکت در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ با صادرات ۴۷۲ هزار و ۴۶۲ تن فولاد، رشد ۶۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل را ثبت کرده و طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ بیش از ۵ میلیون و ۷۸۹ هزار تن فولاد صادر کرده است.

متنوع‌سازی بازارهای هدف و تمرکز بر مقاصدی با ریسک سیاسی و اقتصادی کمتر از جمله راهبردهایی بوده که از افت صادرات در مقاطع بحرانی جلوگیری کرده است.

 ایران در جمع ده کشور برتر تولید فولاد

ایران امروز در میان ده کشور نخست تولیدکننده فولاد جهان قرار گرفته و فاصله تولید آن با کشور رتبه هفتم (آلمان) تنها حدود ۳ میلیون تن است. این جایگاه حاصل دهه‌ها سرمایه‌گذاری، توسعه زنجیره بالادست و تربیت نیروی متخصص است.

با این‌حال، تداوم این موفقیت منوط به پایداری صادرات است؛ چرا که صادرات، پیام توان صنعتی کشور به بازارهای جهانی و رکن اصلی حفظ رقابت جهانی محسوب می‌شود.

 نگاه راهبردی فولاد خوزستان؛ تاب‌آوری از زنجیره تأمین

به گفته امین ابراهیمی، مدیرعامل فولاد خوزستان، «تاب‌آوری واقعی از زنجیره تأمین آغاز می‌شود، نه از خط تولید».

این رویکرد راهبردی در برنامه‌های بالادستی شرکت نیز دیده می‌شود: مالکیت معادن تأمین‌کننده مواد اولیه، توسعه واحدهای کنسانتره و گندله‌سازی، و احداث نیروگاه اختصاصی برق و انرژی خورشیدی برای کاهش وابستگی بیرونی.

چنین اقداماتی، مدل موفقی از مدیریت زنجیره تأمین مقاوم در صنعت فولاد ایران به‌شمار می‌رود.

 صادرات؛ رگ حیاتی اقتصاد غیرنفتی

در اقتصادی که هنوز وابستگی سنگینی به نفت دارد، صادرات صنعتی با ارزش افزوده بالا، کلید ثبات ارزی و رشد پایدار است.

فولاد خوزستان در سال ۱۴۰۰ بیش از ۲ میلیون تن شمش فولاد به ارزش ۱.۳ میلیارد دلار صادر کرد؛ رقمی معادل ۳ درصد تولید ناخالص داخلی ایران. هر تن فولاد صادراتی، به معنای ارزآوری، اشتغال و نمایش توان فنی کشور است.

چالش‌های پابرجا

در مسیر تثبیت جایگاه ایران در تجارت جهانی فولاد، موانع جدی همچنان وجود دارند:

-هزینه بالا و قطع‌های مکرر انرژی (برق و گاز)

– شکاف نرخ ارز رسمی و آزاد (۷۰ تا ۱۱۰ هزار تومان)

– عوارض غیرمترقبه صادراتی و مقررات خلق‌الساعه

– واسطه‌گری در صادرات: ۶۵٪ صادرات فولاد توسط واحدهای غیرتولیدی انجام می‌شود.

– افزایش شدید هزینه حمل‌ونقل جهانی (از ۱٪ به ۹٪ بهای تمام‌شده).

– رشد سریع ظرفیت رقبا مانند هند و ترکیه.

 نقش دولت در حفظ جایگاه جهانی فولاد ایران

صادرات فولاد نه تنها مسیر ورود ارز، بلکه ستون تثبیت جایگاه جهانی ایران است. تجربه فولاد خوزستان نشان داده که ترکیب ثبات سیاستی، حمایت هدفمند و اعتماد به تولیدکننده واقعی می‌تواند موتور صادرات را روشن نگه دارد.

دولت باید نقش تسـهیل‌گر و نه مداخله‌گر‌ ایفا کند؛ از جمله:

– ثبات در قواعد ارزی و مالیاتی

– حذف مقررات خلق‌الساعه

– سیاست پایدار انرژی برای صنایع بزرگ

– حمایت از صادرات مستقیم تولیدکنندگان واقعی

– کاهش نقش واسطه‌ها در صادرات