تشدید جنگ فناوری چین و آمریکا؛ پکن صادرات عناصر معدنی حیاتی را محدود کرد

به گزارش معدن نیوز، پکن با وضع مقررات تازه‌ای برای محدودیت صادرات عناصر کمیاب، نفوذ خود را بر زنجیره تأمین مواد معدنی حیاتی جهان گسترش داده است؛ اقدامی که تحلیلگران آن را نمونه‌ای از «تسلیح منابع» در رقابت ژئوپلیتیکی با آمریکا می‌دانند.

پکن سیطره و تسلط خود بر مواد معدنی حیاتی را افزایش داده است.

به نوشته این رسانه اروپایی، همزمان با افزایش تنش‌های تجاری میان چین و آمریکا، پکن کنترل‌های جامعی بر صادرات مواد معدنی کمیاب اعلام کرده است؛ وضعیتی که حاکی از سیطره آن بر مواد لازم برای فناوری جهانی، حوزه دفاع و تولید انرژی سبز است.

در جدیدترین تصمیم، پنج ماده معدنی کمیاب به فهرست محدودیت صادراتی چین افزوده شد و تعداد کل مواد معدنی تحت کنترل به ۱۲ نوع رسید. این محدودیت همچنین ده‌ها قطعه تجهیزات معدنی و پالایشی را نیز دربرمی‌گیرد.

تحلیلگران می‌گویند چین، که تولید بیش از ۹۰ درصد عناصر کمیاب جهان را در اختیار دارد، اکنون می‌تواند از این منابع به عنوان اهرم فشار در زمان لازم استفاده کند.

اهمیت عناصر خاکی کمیاب

۱۷ عنصر کمیاب وجود دارند که در بخش‌های دفاعی، صنایع الکترونیک، انرژی‌های تجدیدپذیر و نیمه‌هادی‌ها نقش حیاتی دارند. این عناصر در ساخت تلفن‌های هوشمند، موتورها، توربین‌های بادی و خودروهای برقی کلیدی‌اند.

اگرچه از نظر زمین‌شناسی کمیاب نیستند، اما فرآیند تصفیه آن‌ها چنان پیچیده است که فقط چند کشور، به‌ویژه چین، بر این فناوری تسلط دارند. اکنون پکن اهرم بزرگی در جنگ فناوری با آمریکا در اختیار دارد.

دامنه جهانی نفوذ چین

بر اساس مقررات جدید، حتی شرکت‌های خارجی که از مواد اولیه یا تجهیزات چینی استفاده می‌کنند، مشمول قوانین تازه هستند و باید از وزارت بازرگانی چین مجوز صادرات بگیرند. این اقدام مشابه «قانون محصول مستقیم خارجی» آمریکا در حوزه نیمه‌هادی‌ها توصیف شده است.

اهرم فشار و پیامدها

پکن از این قوانین می‌تواند به عنوان ابزار فشار غیرمستقیم در برابر واشنگتن بهره ببرد. با این حال، تحلیلگران هشدار می‌دهند که این اقدام ممکن است کشورهای غربی را به سمت توسعه منابع جایگزین، مانند استرالیا، کانادا و ایالات متحده سوق دهد. با این وجود، در کوتاه‌مدت چین بی‌رقیب باقی می‌ماند.

پیام استراتژیک پکن

زمان‌بندی اعلام این مقررات، هم‌زمان با دیدار احتمالی شی جین پینگ و دونالد ترامپ، از نظر ناظران معنای سیاسی دارد. چین می‌خواهد یادآوری کند که تسلطش بر عناصر حیاتی، صرفاً اقتصادی نیست بلکه ابزار ژئوپلیتیک است.

به گفته تحلیلگران، این تصمیم پکن نشانه ورود جهان به «عصر تسلیح منابع» است؛ مرحله‌ای که در آن مواد خام حیاتی همان نقش تسلیحات استراتژیک را ایفا می‌کنند.