وضعیت تولید و تامین انرژی صنایع معدنی در سال ۱۴۰۱

به گزارش معدن نیوز -سیف الله امیری مدیر کل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت در یادداشتی به وضعیت تولید و تامین انرژی صنایع معدنی و همچنین سیاست‌های پیش روی وزارت صمت در تولید و صادرات این بخش پرداخته است.

بررسی ارقام و اعداد نشان می‌دهد که با توجه به سیاست‌های پیش روی وزارت صمت در کاهش صادرات محصولات خام معدنی، صادرات سنگ آهن با افت ۴۱ درصدی مواجه بوده است به طوری که با وجود تولید ۵۲ میلیون تن سنگ آهن در ۶ ماهه ابتدای سال و رشد تولید، حدود ۵۳۳ هزار تن صادرات صورت گرفته است، در حالی که صادرات آن در مدت مشابه سال قبل ۹۰۷ هزار تن بوده است و این مساله موفقیتی در کاهش خام فروشی محسوب می‌شود.

تمام تلاش ما در دفتر صنایع معدنی جلوگیری از خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده است و این سیاست وزارتخانه هم بوده و هست. قطعاً صادرات صنایع معدنی یکی از اهدافی است که در وزارت صمت دنبال می‌شود و در این خصوص مانعی نداریم اما تمام تلاش ما این است که بعد از تأمین نیاز داخل صادرات رونق داشته باشد. آنچه مهم است این است که کارخانجات مواد اولیه را از بورس کالا بخرند و در این زمینه تمام کارخانجات باید تولیدشان را در بورس کالا عرضه کنند.

در سال ۹۴ حدود ۲۴ میلیون تن سنگ آهن صادر می‌شد که با برنامه‌ریزی‌های انجام شده این رقم به ۱.۷ میلیون تن رسیده است و برنامه ریزی وزارتخانه به گونه‌ای بوده که با ورود ماشین‌آلات و قطعات و تجهیزات به کشور از خام فروشی جلوگیری کند.

اکنون نیز شرایط پیش روی کشور به گونه‌ای است که قطعاً به ارز آوری برای کشور و صادرات کالاها نیاز شدید داریم ولی آنچه که مهم‌تر است حفظ واحدهای تولیدی است و زمانی صادرات شیرین‌تر می‌شود که واحدها مشکل تأمین مواد اولیه نداشته باشند.

بر اساس سند راهبردی چشم انداز افق ۱۴۰۴ کشور ظرفیت تولید فولاد باید به ۵۵ میلیون تن در سال برسد و بر همین اساس طرح جامع فولاد با همکاری نهادهای دولتی و غیر دولتی سالیانه پایش می‌شود.

یکی از موارد مورد توجه در این طرح، توازن زنجیره ارزش از منظر مواد اولیه و امکان تأمین نیاز حلقه‌های زنجیره به مواد اولیه از داخل است.

همچنین بررسی و پایش زیرساختهای لازم برای تحقق اهداف ذکر شده درافق ۱۴۰۴ مانند فولاد، راه آهن، جاده، بنادر تجاری، انرژی و … بخشی دیگر از طرح جامع فولاد است.

برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد که تا افق ۱۴۰۱ برنامه ریزی شده باید زیرساختها و الزامات تحقق هدف مهیا باشد و مشکلات انرژی و قطع برق و گاز ممکن است خللی در راه رسیدن به هدف باشد.

بر اساس اهداف موجود در این بخش فولاد باید سالیانه تا ۳ میلیون تن افزایش تولید یابد ولی مشکلات تأمین انرژی در این بخش باعث شده تولید به اهداف از پیش تعیین شده نرسد ولی امیدواریم با برنامه‌ریزی وزارت نفت و وزارت نیرو بحث انرژی به شرایط پایدار برسد و تولید دوباره رونق یابد.

برنامه‌ریزی‌های قبلی در این حوزه بر این اساس بوده که که ما کمبود انرژی نداشته باشیم و سوخت مورد نیاز صنایع تأمین شود اما این شرایط پیش آمده و مشکلات تأمین انرژی، تحریم‌های بین‌المللی و همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ باعث شد که به طور کامل به تولید هدفگذاری شده در این بخش دست پیدا نکنیم، هر چند که تمام تلاش این دفتر بر این است که واحدهای داخلی به هیچ عنوان کمبود مواد اولیه نداشته باشند و تولید به ایده‌آل برسد و بدین منظور تمام کالاها را به سمت بورس سوق دادیم که واحدهای مصرف کننده بتوانند مواد اولیه خود را به راحتی تهیه کنند.

در این زمینه ستاد تنظیم بازار نیز اعلام کرد که تمامی کالاهای مواد اولیه باید در بورس کالا عرضه شود و کسانی می‌توانند صادرات داشته باشند که کف عرضه را رعایت کنند. سامانه جامع تجارت با سامانه‌های گمرک و بورس کالا لینک است و این واحدها با رعایت شرایط لازم به راحتی می‌توانند صادرات داشته باشند و در غیر این صورت سامانه، صادرات را متوقف می‌کند.

با توجه به لزوم مدیریت مصرف انرژی صنایع، گاز واحدهایی که کف عرضه را رعایت نکنند قطع می‌شود و مصرف آنها بین واحدهایی که کف عرضه را رعایت کنند و به فکر مردم و تنظیم بازار هستند تقسیم می‌شود.

در این راستا کف عرضه‌های سیمان را به بورس کالا اعلام کردیم ولی باز مشکل انرژی داشتیم. با برنامه ریزی های صورت گرفته قرار بود ۲۷ میلیون متر مکعب گاز در روز به واحدهای سیمانی اختصاص یابد ولی اکنون فقط ۶ میلیون متر مکعب اختصاص یافته است اما با تدابیر لازم شرکت‌های سیمانی توانستند مازوت را در منابع مازوت خود ذخیره سازی کنند و از آن طریق نسبت به جبران کمبود سوخت اقدام می‌کنند.

ما انتظار داریم واحدهای تولید سیمان و فولاد و زنجیره‌های آن و هر کالایی که در بورس کالا کف عرضه برای آن تعریف شده، کف عرضه را رعایت کنند تا هم برای تولیدکننده و مصرف‌کننده پایین دستی مشکلی در تأمین مواد اولیه پیش نیاید و هم شرکت‌ها به راحتی بتوانند در تنظیم‌گری بازاری که از لحاظ تأمین انرژی در شرایط سختی قرار دارد کمک کنند.

سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت بالا بردن تولید است و امسال با وجود قطعی برق در تابستان و مشکلاتی که در بحث انرژی وجود دارد شاهد رشد بیش از ۹۰ درصدی کالاهای صنایع معدنی شامل فولاد، سیمان، آلومینیوم، مس، سرب و روی و سایر کالاها هستیم.

البته ممکن است به دلیل مشکلات موجود در حوزه تأمین انرژی و گاز صنایع، ماه‌های پایانی سال تولید در همین وضعیت باقی بماند چرا که قرار بود ۴۰ میلیون متر مکعب گاز به واحدهای فولادی اختصاص یابد ولی الان روزانه تنها ۱۵ میلیون متر مکعب به این واحدها اختصاص یافت و گاز مورد نیاز سیمانی‌ها نیز از ۲۷ میلیون متر مکعب به ۶.۱۱ میلیون مترمکعب تقلیل یافت.

با تدابیر اتخاذ شده و با توجه به اینکه در تولید گندله و کنسانتره و شمش و میلگرد مازاد تولید داریم اکثر سهمیه گاز مصرفی را به واحدهای اسفنجی اختصاص دادیم که دچار مشکل نشویم ولی امیدواریم مشکل سوخت و گاز برطرف شود تا بتوانیم به جایگاه خودمان و هدفگذاری‌های انجام شده در تولید برسیم.