معدن و صنايع معدني در نخستين هفته کاري 1402؛
مهار تورم و رشد توليد، امکاني براي توسعه
پایگاه خبری معدن نیوز -رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود، سال جاری را سال «مهار تورم، رشد تولید» نام‌گذاری کردند. این نام‌گذاری‌ها که در طول بیش از یک دهه اخیر رنگ اقتصادی به خود گرفته است، جهت و سمت و سوی اولویت‌ها و سیاست‌گذاری‌های حاکمیت را مشخص می‌کند. بدین ترتیب امید می‌رود سیاست‌های حاکم بر عملکرد بخش معدن و صنایع معدنی نیز همگام با تحقق شعار سال یعنی مهار تورم و رشد تولید باشد.
به گزارش معدن نیوز -رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود، سال جاری را سال «مهار تورم، رشد تولید» نام‌گذاری کردند. این نام‌گذاری‌ها که در طول بیش از یک دهه اخیر رنگ اقتصادی به خود گرفته است، جهت و سمت و سوی اولویت‌ها و سیاست‌گذاری‌های حاکمیت را مشخص می‌کند. بدین ترتیب امید می‌رود سیاست‌های حاکم بر عملکرد بخش معدن و صنایع معدنی نیز همگام با تحقق شعار سال یعنی مهار تورم و رشد تولید باشد.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در جایگاه یکی از متولیان اصلی بخش معدن در سال جاری برای بهره‌برداری از 1.1 میلیارد دلار طرح در حوزه معدن و صنایع معدنی برنامه‌ریزی کرده است. امید می‌رود آغاز به‌کار طرح‌های یاد شده گامی مثبت برای تحقق شعار رشد تولید باشد و هم‌زمان شاهد اثرات مثبت آن بر اقتصاد کشور نیز باشیم.
بهره‌برداری از 1.1 میلیارد دلار طرح معدنی و صنایع معدنی
ایمیدرو طبق برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته در سال 1402 برنامه راه اندازی بیش از 1.1 میلیارد دلار طرح را پیش رو دارد. این طرح‌ها با مشارکت شرکت‌های بزرگ و بخش خصوصی اجرایی شده‌اند. تکمیل و راه‌اندازی فاز نخست تولید کنسانتره روی مهدی‌آباد (بخش سولفیدی)، یکی از مهمترین طرح‌هایی است که در سال جدید در نوبت راه‌اندازی قرار می‌گیرد. مهدی‌آباد یکی از بزرگ‌ترین ذخایر روی دنیا است که در طول دهه‌های گذشته توجه کافی به بهره‌برداری از آن نشده است. امید می‌رود با آغاز به‌کار رسمی این مجموع، نیاز صنایع فعال در بخش روی به مواد اولیه تامین و هم‌زمان صادرات این فلز نقره‌ای رنگ نیز قوت بگیرد.
در ادامه سه طرح فولادسازی، تکمیل کنسانتره تیتانیوم کهنوج، تکمیل بخش احیای مستقیم فولاد قائنات و راه‌اندازی دومین نیروگاه تولید برق در مجتمع فولاد مبارکه (حاصل تفاهمنامه ایجاد حداقل 10هزار مگاوات نیروگاه برق برای صنایع و معادن) در سال جاری تکمیل و راه‌اندازی خواهد شد. با توجه به محدودیت‌های کشور در تامین انرژی برق، واحدهای فولادی بزرگ کشور برای جبران این کمبود به میدان آمده‌اند. انتظار می‌رود نخستین تلاش‌های فولاد مبارکه برای جبران بخشی از این کمبود در سال جاری به بهره‌برداری برسد. علاوه بر این راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات نیز در برنامه سال جدید قرار دارد.
رشد بخش معدن مثبت شد
در نخستین روز کاری هفته جاری رضا فاطمی‌امین وزیر صنعت، معدن و تجارت به تشریح اقدامات انجام‌شده در سال ۱۴۰۱و برنامه‌های سال جدید پرداخت.
وی با اشاره به عملکرد بخش معدن در دوره‌ای که دولت سیزدهم اداره امور کشور را بر عهده گرفت، گفت: در تابستان ۱۴۰۰ رشد بخش معدن پس از چند فصل رشد متوالی، منفی شد. خوشبختانه با اقدامات انجام گرفته در وزارت صنعت، معدن و تجارت و مجموعه دولت، رشد بخش معدن در پاییز ۱۴۰۱ به مثبت ۲ درصد رسید.
وی افزود: در اوایل کار دولت سیزدهم ۳ هزار معدن بلاتکلیف و فاقد اطلاعات دقیق بودند. در این مدت پرونده این معادن بررسی شد، به‌طوری که هم‌اکنون تعداد معادن بلاتکلیف به کمتر از ۳۰۰ واحد کاهش یافته و اطلاعات معادن هم کاملا یکپارچه شده است. با تعیین تکلیف معادن، تا پایان سال ۱۴۰۱ تقریبا هیچ حقوق دولتی معوق نداشتیم.
واگذاری معادن ادامه دارد
مهدی حمیدی مدیرکل دفتر بهره برداری معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم از تداوم واگذاری معادن در سال جاری خبر داد.
وی تاکید کرد: «تعیین تکلیف محدوده‌های معدنی و معادن در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت، با هدف واگذاری تصدی‌گری دولت در واحدهای بلوکه شده به مردم مانند سال گذشته انجام می‌شود.»
سیاست‌های جدید کنترل قیمتی راهگشاست؟
با شروع سال جاری همچنان شاهد فروش دلار با بهای به‌مراتب بالاتری در قیاس با نرخ‌های رسمی آن در بازار آزاد هستیم. نوسانات قابل توجه ارز و هم‌زمان فروش این اسکناس آمریکایی با چند نرخ، به محملی برای توزیع رانت بدل شده است. در نخستین روز کاری هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم معاونت معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای خطاب به گمرک، صادرات محصولات فلزی را منوط به خرید ماده اولیه در تالار صادراتی بورس کالا کرد.
در این نامه تاکید شده: «تولیدکنندگانی که مواد اولیه خود را از طریق رینگ داخلی بورس کالا خریداری می‌کنند، مجاز به صادرات مواد اولیه خریداری شده از بورس و یا محصول تولیدی آن نیستند. صادرات محصولات مورد بحث باید از رینگ صادراتی یا عرضه‌های مختص صادرات در بورس کالا انجام شود.»
این بخشنامه بدان معناست که از این پس قیمت پایه در تالارهای داخلی و صادراتی بورس کالا تفکیک می‌شود. بدین ترتیب مواد اولیه مصرف‌کنندگان نهایی ایرانی، با رقابت کم‌تری تامین خواهد شد؛ درنتیجه می‌توان به کنترل بهای محصولات در بازار داخلی امید داشت. در همین حال انتظار می‌رود از وابستگی قیمت‌های کشف شده در معاملات به دلار کاسته شود. با‌این‌وجود نباید خطر ارز چند نرخی و توزیع رانت به دنبال اجرای چنین سیاست‌هایی را نادیده گرفت.
نگاهی به بازار جهانی
در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم آماری منتشر شد که براساس آن، تولید فولاد چین به بالاترین سطح ۱۵ ماهه خود رسید. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد دنیا است. با‌این‌وجود با توجه به رکود حاکم بر بازار فولاد دنیا و این کشور، چین از میزان تولید فولاد خود در طوا 2 سال اخیر کاسته است. میزان تولید فولاد چین هر 10 روز یکبار گزارش می‌شود. عملکرد 10 روز انتهایی ماه مارس حاکی از تولید روزانه 3.05میلیون تن فولاد در این کشور دارد که بالاترین سطح 15 ماه گذشته است. با‌این‌وجود نباید منتظر تداوم روند رو به رشد تولید چین در ماه‌های آتی بود. چراکه این کشور با توجه به احتمال کاهش تقاضا برای فولاد در سطح دنیا، سیاست کاهش تولد را ادامه خواهد داد.
در ادامه باید خاطرنشان کرد که تولید کنسانتره مس جهان طی سال 2022 میلادی، با افزایش 3.4 درصدی به 21.8 میلیون تن افزایش یافت. در همین مدت، ظرفیت معادن مس جهان به 27 میلیون و 317 هزار تن رسید و نسبت به مدت مشابه سال 2022 میلادی رشد 5 درصدی را از آن خود کرد. از مس با عنوان فلز آینده نام برده می‌شود. با توجه به کاربردهای روزافزون مس، تقاضا برای این فلز سرخ‌رنگ در سال‌های آتی مثبت ارزیابی می‌شود. بر همین اساس نیز روند رو به رشد تولید مس معدنی جای نگرانی ندارد و تاثیر منفی جدی بر بهای این فلز نخواهد داشت.