صنعت كفش ، صنعتي با سابقه و صادرات‌گرا

صنايعي مي‌توانند به حيات خود ادامه دهند كه به صادرات رو آورده باشند و به همين دليل است كه هدف اصلي ادغام دو وزارتخانه صنايع و معادن و بازرگاني توليد صادرات محور اعلام شده است.
به گزارش معدن نيوز ؛ صنعت كفش از جمله صنايع باسابقه ايران محسوب مي‌شود كه توانسته علاوه بر تامين بخشي از نياز بازار داخلي بخش قابل توجهي از توليدات خود را به كشورهاي ديگر صادر كند.
رشد صادرات صنعت كفش ايران طي سالهاي اخير در حالي رخ داده كه اين صنعت با هجوم گسترده كفشهاي ارزان قيمت و عمدتا قاچاق چيني به بازار ايران مواجه بوده است. در اين بين بد نيست نگاهي بيندازيم به آخرين وضعيت صنعت كفش از نگاه آمار و ارقام.
آخرين آمار نشان مي‌دهد كه در مجموع بيش از 500 واحد داراي پروانه صنعتي از وزارت صنايع و معادن در صنعت توليد پاي‌پوش در كشور فعاليت مي‌كنند.
تعداد شاغلان مستقيم واحدهاي فوق‌ حدود 15 هزار نفر بوده كه به اين تعداد، 62 هزار نفر نيروي انساني شاغل در بخش توليد كفش‌هاي دست‌دوز و هشت هزار نفر نيروي انساني شاغل در واحدهاي بدون پروانه و 30 هزار نفر نيروي انساني در واحدهاي توليدكننده انواع رويه (پستايي) را نيز بايد اضافه كرد.
در مجموع حدود 115 هزار نفر فقط در بخش توليد انواع پاي‌پوش در كشور فعاليت دارند.
البته در آمار فوق شاغلان در بخشهاي اداري، پشتيباني و توليدكنندگان لوازم جانبي پاي‌پوش و فروشگاه‌هاي توزيع كفش و توزيع‌كنندگان و غيره لحاظ نشده است.
صنعت كفش با صنايع مختلفي مانند صنايع چرم طبيعي، چرم مصنوعي، پتروشيمي، نساجي، شيميايي، بسته‌بندي، قالب‌سازي، ماشين‌سازي و غيره ارتباط تنگاتنگي دارد.
ظرفيت اسمي واحدهاي توليدي شناخته شده حدود 262.5 ميليون زوج است كه 72.5 ميليون زوج آن مربوط به انواع كفش‌هاي چرمي و ورزشي و 190 ميليون زوج ديگر آن مربوط به انواع توليدات غيرچرمي است. به اين ترتيب آمار توليد انواع پاي‌پوش در سال 1385 حدود 205 ميليون زوج برآورد مي‌شود.
بر اساس اين گزارش، پراكندگي جغرافيايي بيشترين تعداد واحدهاي توليد كفش كشور در اين استانها واقع شده‌اند: آذربايجان شرقي 34 درصد، قم 30 درصد، تهران 22 درصد، خراسان رضوي سه درصد و يزد دو درصد.
با توجه به بررسيهاي كارشناسان اين صنعت، مصرف سرانه كفش در كشور به طور متوسط بين دو تا سه زوج بوده كه به اين ترتيب بين عرضه و تقاضاي كفش در كشور توازن برقرار است.
سهم هزينه كفش مصرفي از هزينه غيرخوراكي خانوارهاي شهري بر اساس آخرين آمار ارايه شده توسط مركز آمار ايران در سال 1386 حدود 1.46 درصد بوده است.
براساس گزارشهاي گمرك در هفت ساله 1378 تا 1381 در مجموع 140 هزار و 312 تن انواع پاي‌پوش به ارزش 486 ميليون دلار به كشورهاي مختلف صادر شد. حدود 80 درصد صادرات انواع كفش در شش ساله فوق مربوط به شش كشور زير بوده است: عراق 31.1 درصد، آذربايجان 22.4 درصد، افغانستان 7.4 درصد، ازبكستان 7.1 درصد، تركمنستان 6.2 درصد و عربستان 4.9 درصد.
همچنين در هفت ساله 1378 تا 1381، در مجموع 20 هزار و 380 تن انواع پاي‌پوش به ارزش 41 ميليون دلار به صورت قانوني و مطابق گزارش گمرك وارد كشور شد.
متوسط هر كيلو واردات در دوره مورد بررسي حدود دو دلار بوده است. اين شاخص در سال‌هاي 1386 و 1387 به ترتيب 3.6 و 3.7 دلار در هر كيلو بوده است. در هفت ساله 1378 تا 1381 امارات متحده عربي با 58.6 درصد و چين با 16.2 درصد بيشترين سهم را در واردات قانوني انواع كفش داشتند. در سال 1387 سهم امارات 33.5 و سهم چين 31.2 درصد بوده است.
بر اساس پژوهش انجام شده توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني بين سال‌هاي 1999 تا 2006 كل صادرات كفش ايران در هشت ساله مورد بررسي به 568 ميليون دلار و صادرات كفش جهان به 385 ميليارد دلار رسيد.
سهم صادرات كفش ايران از كل صادرات كفش جهان در هشت ساله مورد بررسي به 0.14 رسيد. يعني از هر 10 هزار دلار صادرات كفش جهان 14 دلار آن متعلق به ايران بوده است.
همچنين آخرين آمار مربوط به سال جاري نشان مي‌دهد كه در دو ماه نخست امسال صادرات انواع كفش از ايران با افزايش 24.8 درصدي به حدود 17 ميليون دلار رسيد. در اين مدت صادرات انواع كفش از نظر وزني با رشد 1.1 درصدي به هزار و 849 تن رسيد.
در اين مدت متوسط قيمت هر كيلو صادرات انواع كفش به حدود 9.2 دلار رسيد كه در مقايسه با 7.5 دلار در دوره مشابه در سال قبل رشد 23.5 درصدي را نشان مي‌دهد.
حدود 85 درصد صادرات انواع كفش در دوره‌ي مورد بررسي متعلق به سه كشور عراق با 58.2 درصد، افغانستان با 18.2 درصد و آذربايجان با 8.8 درصد بوده است.
آمار واردات رسمي و اظهار شده انواع كفش در دوره‌ي مورد بررسي به 1.4ميليون دلار رسيده كه با افزايش 24 درصدي وزني و افزايش 38.2 درصد ارزش روبرو بود.