ماجراي دريافت عوارض از صادرات سنگ‌آهن

بلاتكليفي صادركنندگان سنگ آهن

بلاتكليفي صادركنندگان سنگ آهن

پايگاه خبري معدن نيوز- ماجراي دريافت عوارض از صادرات سنگ‌آهن چند روزي است که بالا گرفته است.

پايگاه خبري معدن نيوز- ماجراي دريافت عوارض از صادرات سنگ‌آهن چند روزي است که بالا گرفته است.
به گزارش معدن نيوز ، صادرکنندگان سنگ‌آهن هنوز نخستين روز کاري هفته خود را آغاز نکرده بودند که تلفن‌هاي همراهشان زنگ خورد. مباشران و کارمندان صادرکنندگان از آن سوي خط خبرهاي خوبي براي روسايشان نداشتند؛ گمرک‌هاي بندرهاي صادراتي کشور به نمايندگان صادرکنندگان گفته بودند از روز شنبه 21 ارديبهشت بايد 40 درصد عوارض صادراتي پرداخت کنند.
به اين ترتيب ماجرايي که سال 89 نيز يک بار گريبان صادرکنندگان سنگ‌آهن را گرفته بود پس از سه سال دوباره فضاي کسب‌و‌کار فعالان اين حوزه پردرآمد را تيره و تار کرده تا ثابت شود هيچ پرونده‌اي را در اقتصاد ايران نبايد نيمه کاره رها کرد.
وضع عوارض بر صادرات سنگ‌آهن اين بار ظاهرا از اختلافي که گمرک و صادرکنندگان در مورد رديف تعرفه‌اي سنگ‌آهن فشرده و غير‌فشرده پيدا کرده‌اند، نشات گرفته است؛ بنا بر آنچه در کتاب تعرفه‌هاي سال 92 آمده است، عوارض صادراتي رديف تعرفه گمرکي سنگ‌آهن فشرده (گندله) 30 درصد و تعرفه گمرکي سنگ‌آهن غير‌فشرده که شامل سنگ‌آهن کنسانتره مي‌شود 40 درصد تعيين شده است. حال به اعتقاد گمرک رديف تعرفه سنگ‌آهن غير‌فشرده؛ يعني کنسانتره بايد براي سنگ‌آهن دانه‌بندي مگنتيت و هماتيت نيز لحاظ شود و به اين ترتيب سنگ‌آهن دانه‌بندي شده مگنتيت و هماتيت نيز شامل عوارض صادراتي 40 درصدي مي‌شوند.
در مقابل صادرکنندگان سنگ‌آهن معتقدند رديف تعرفه‌اي اين محصولات بايد با هم متفاوت باشد، ولي از آنجا که تاکنون تعرفه صادراتي براي هيچ يک مطرح نبوده است، نه گمرک و نه صادرکنندگان حساسيت و اعتراضي نسبت به اين موضوع از خود نشان نداده بودند. از اين رو، حال که قرار است عوارضي وضع شود بايد رديف تعرفه‌اي اين محصولات از هم تفکيک شود.
اين استدلال اما چندان مورد قبول مسوولان گمرک نيست؛ گمرکي‌ها مي‌گويند اين رديف‌هاي تعرفه‌اي بر مبناي HS تعريف شده که مبنايي بين‌المللي دارد و ما نمي‌توانيم در يک تعريف جهاني دخل و تصرف داشته باشيم.
بر مبناي همين استدلال نيز در بخشنامه‌اي که روز يکشنبه ابلاغ شد، گمرک دريافت عوارض 40 درصدي را از سنگ‌آهن رسما اعلام و در بخشنامه‌اي به کليه گمرک‌هاي اجرايي ابلاغ کرد:
با عنايت به استعلام واصله از برخي گمرك‌هاي اجرايي درخصوص شمول يا عدم شمول عوارض صادراتي بر سنگ‌آهن دانه‌بندي شده مجددا تاكيدمي گردد: مطابق مفاد بخشنامه رديف 381 سال 1391، ملاك ممنوعيت‌ها و محدوديت‌هاي مندرج در بخشنامه رديف 311 سال 1391، شماره رديف تعرفه‌هاي مندرج در جداول ضميمه آن بخشنامه است. بنابراين هر كالايي كه تحت كدهاي تعرفه درج شده در آن جداول (از جمله كد مندرج در رديف 12 جدول B#) طبقه‌بندي گردد، مشمول ضوابط موضوع بخشنامه خواهد بود. بديهي است چنانچه پس از ابلاغ بخشنامه‌هاي رديف 274 و 311 سال 1391 محموله‌هاي صادراتي سنگ‌آهن و كنسانتره‌ها و… تحت رديف تعرفه 26011100 از طريق آن گمرك بدون پرداخت عوارض متعلقه صادر گرديده باشد، لازم است با رعايت قيد فوريت و قبل از انقضاي مهلت قانوني 6 ماهه آنها، اقدامات قانوني لازم جهت مطالبه عوارض مذكور صورت پذيرد؛ بنابراين شايسته است ضمن اقدام لازم، مراتب را به كليه واحدها و گمرك‌هاي تابعه نيز ابلاغ كرده و بر حسن اجراي امر نظارت مستمر معمول دارند.
منتظر جواب استعلام‌ها هستيم
حسن عليدوستي، مديرکل دفتر صادرات گمرک در توضيح و توجيه اين بخشنامه مي‌گويد: در بخشنامه‌اي که پيش‌تر سازمان توسعه تجارت به عنوان متولي تعيين تعرفه و عوارض صادراتي به گمرک ابلاغ کرده بود، مبناي عملکرد فهرستي از کدهاي بين‌المللي با استاندارد HS و يادداشت‌هاي توضيحي مندرج در کتاب تعرفه اقلام صادراتي عنوان شده بود. بر اين اساس کنسانتره سنگ‌آهن فشرده شده و فشرده نشده تحت عنوان دو تعرفه مجزا از سوي سازمان توسعه تجارت براي اجرا به گمرک ابلاغ شده است.
وي مي‌افزايد: صادرات کنسانتره سنگ‌آهن با کد شناسايي 26011100 که به عنوان پريت آهن يا خاکستر آهن فشرده نشده نام برده مي‌شود، مشمول پرداخت عوارض 40 درصدي و در مقابل صادرات کنسانتره سنگ‌آهن فشرده نشده با کد شناسايي 26011200 مشمول پرداخت عوارض 30 درصدي به گمرک است.
عليدوستي درباره چگونگي اخذ عوارض صادراتي سنگ‌آهن دانه‌بندي شده در اين گروه‌بندي ادامه مي‌دهد: در گمرک بندر شهيد رجايي عوارض صادراتي بسياري از کالاها بر اساس کتاب تخصصي فهرست کد‌هاي استاندارد متفاوت بوده و از اين رو برخي تجار و صادرکنندگان،معترض مبهم بودن شمول عوارض فعلي براي سنگ‌آهن دانه‌بندي شده هستند. بر اين اساس دفتر صادرات گمرک با استعلام از سازمان توسعه تجارت خواهان بررسي اين موضوع شده که نتايج آن ظرف روز‌هاي آينده مشخص خواهد شد.
مديرکل دفتر صادرات گمرک البته با اذعان به اينکه صادرکنندگان به دريافت عوارض صادرات سنگ‌آهن دانه‌بندي شده اعتراض دارند، مي‌گويد: در حال حاضر استنباط گمرک از سنگ‌آهن دانه‌بندي شده بر اساس فشرده بودن آن مشمول کد 26011200 و پرداخت عوارض 30 درصدي است.
عليدوستي اين وعده را هم مي‌دهد که براي حل اين موضوع با همکاري سازمان توسعه تجارت ايران مقرر شده طي هفته جاري يا حداکثر هفته آينده، عوارض متفاوتي براي سنگ‌آهن دانه‌بندي شده تعريف شود که به احتمال قوي در فهرست کد 26011190 کتاب کالاهاي صادراتي طبقه‌بندي خواهد شد.
ضررهاي هنگفت براي صادرکنندگان ووجهه تجاري ايران
فاطمه دانشور، صادرکننده سنگ‌آهن، اما به موضوع از زاويه ديگري نگاه مي‌کند؛ اين عضو هيات نمايندگان اتاق ايران مي‌گويد: صادرات سنگ‌آهن دانه‌بندي شده فعلا از بنادر کشور متوقف شده است؛ چرا که به علت تفسير نادرستي که از تعرفه گمرکي سال 92 در رابطه با عوارض صادراتي سنگ‌آهن هماتيت و مگنتيت به‌عمل آمده، خروج هرگونه سنگ‌آهن از بنادر کشور به صورت موقت متوقف شده است.
دانشور معتقد است اگر وضع عوارض 40 درصدي ادامه پيدا کند، عملا به معناي توقف صادرات سنگ‌آهن خواهد بود.
اين فعال اقتصادي که رياست کميسيون مسووليت اجتماعي و اخلاق کسب‌و‌کار اتاق ايران را هم بر عهده دارد، تبعات اين قبيل تصميم گيري‌ها را فراتر و بيشتر از حوزه اقتصاد مي‌داند و مي‌گويد: متاسفانه رويه يکسان و شفافي در مورد اخذ عوارض صادراتي سنگ‌آهن از سوي گمرک دنبال نمي‌شود؛ برخي گمرک‌ها امروز بدون دريافت عوارض اجازه حرکت کشتي‌هاي بارگيري شده را داده‌اند، اما در گمرک بندر امام که بيشتر صادرات سنگ‌آهن از آن انجام مي‌شود، همچنان بر پرداخت عوارض 40 درصدي تاکيد مي‌شود.
وي مي‌افزايد: رفتار دولت در مورد وضع عوارض صادراتي براي سنگ‌آهن در تضاد صريح با قانون بهبود مستمر فضاي کسب‌و‌کار قرار دارد؛ بنا بر ماده دو قانون بهبود مستمر فضاي کسب‌و‌کار دولت موظف است در مراحل بررسي موضوعات مربوط به محيط کسب‌و‌کار و تدوين مقررات و آئين نامه‌ها، نظر کتبي اتاق‌ها و آن دسته از تشکل‌هاي ذي‌ربطي را که عضو اتاق نيستند، درخواست و بررسي کند. بنا بر ماده سوم همين قانون دستگاه‌هاي اجرايي مکلفند هنگام تدوين يا اصلاح مقررات، بخشنامه‌ها و رويه‌هاي اجرايي، نظر تشکل‌هاي اقتصادي ذي‌ربط را استعلام کنند و مورد توجه قرار دهند.
به گفته دانشور اما با وجود چنين تصريحات روشني در نص قانون، گمرک در جريان وضع عوارض صادراتي براي سنگ‌آهن بدون مشورت قبلي با صادرکنندگان، بخشنامه دريافت عوارض 40 درصدي را ابلاغ کرد و متاسفانه پس از مراجعه انجمن توليدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن براي توضيح سوء تفاهمي که منجر به اين تصميم شده بود، همچنان بر نظر خود پافشاري مي‌کند.
اين عضو هيات نمايندگان اتاق ايران ادامه مي‌دهد: در حال حاضر و به علت بلاتکليفي صادرکنندگان هر روز بر تعداد کشتي‌هايي که بارگيري کرده‌اند، ولي امکان حرکت ندارند رو به افزايش است. اين مساله علاوه بر هزينه هنگفتي که براي صادرکنندگان دارد، اعتبار صادرکنندگان ايراني را نيز که محصول سال‌هاي متمادي حضور و فعاليت مثبت در بازارهاي جهاني است، دچار خدشه مي‌کند.
دانشور مي‌افزايد: نکته عجيب ديگر در جريان دريافت عوارض اين است که گمرک در بخشنامه‌اي که صادر کرده است، دريافت عوارض را شامل صادرات 6 ماه گذشته مي‌داند و به صادرکنندگان گفته مي‌شود که اين عوارض را بايد با دلار نرخ بازار آزاد پرداخت کنند. رييس کميسيون مسووليت اجتماعي اتاق ايران با اشاره به آثار اين تصميم دولت بر حوزه‌هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي با ابراز نگراني در مورد پيامدهاي اين تصميم براي اشتغال حوزه معدن مي‌گويد: اکثر صادرکنندگان سنگ‌آهن در کشور ما معدن دار هستند، يعني توليدکننده و صادرکننده هستند؛ بنابراين در صورت ادامه شرايط موجود و اصرار گمرک بر دريافت عوارض 40 درصدي از صادرات سنگ‌آهن قطعا توجيه اقتصادي استخراج معادن کاهش پيدا مي‌کند که نتيجه قهري اين اتفاق، افت اشتغال در حوزه معدن خواهد بود که عمدتا نيز در مناطق محروم کشور با سرمايه گذاري، منجر به ايجاد اشتغال شده است.
حساسيت‌ها را يادآور شده‌ايم
مهرداد اکبريان، رييس انجمن توليدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن در اظهار نظر کوتاهي که در اين ارتباط از او منتشر شده با اشاره به اين مطلب که به اشتباه سنگ‌آهن دانه‌بندي شده در تعرفه گمرک همرديف خاک‌هاي رنگي قرار گرفته، گفته است: به دنبال استعلام دوباره از سازمان توسعه تجارت، ظاهرا اين موضوع از سوي مراجع يادشده در دست بررسي است. وي افزوده است: به نظر مي‌رسد با به ميان آمدن بحث وضع عوارض سنگ‌آهن که با پيگيري‌هاي اعضاي انجمن منتفي شده بود، گمرک در خصوص مجوز صادرات اين کالا به صادرکننده‌هاي آن، دست
نگه داشته است. بر همين مبنا از صبح روز شنبه پيگيري‌هاي انجمن دوباره از سر گرفته شده به طوري كه با ارسال نامه‌اي به آقاي صافدل رييس سازمان توسعه و تجارت حساسيت اين موضوع در ميان گذاشته شد. به هر حال به نظر مي‌رسد رايزني‌ها براي شفاف سازي مساله از سوي انجمن توليد‌کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ادامه دارد و ممکن است هر چه زودتر به نتيجه برسد؛ چرا که در حال حاضر بنا بر اخبار رسيده از مبادي صادراتي کشور بيش از 10 کشتي که هر روز نيز به تعداد آنها افزوده مي‌شود، داراي محموله‌هاي صادراتي سنگ‌آهن دانه‌بندي مگنتيت و هماتيت در بنادر عباس (اسکله شهيد رجايي و اسکله فولاد) منتظر حل مشکل و حرکت هستند و هر روز تاخير آنها نه تنها ضررهاي فراواني براي صادرکنندگان به دنبال داشته بلکه وجهه تجارت بين‌المللي ايران را خدشه دار مي‌کند