نگاهی به مهمترین اخبار بخش معدن و صنایع معدنی در هفتهای که گذشت؛
انرژی، مزیتی که به پاشنه آشیل تولید بدل شد

تداوم بحران انرژی برای صنایع، چالشی پایانناپذیر است. توسعهنیافتگی زیرساختهای انرژی در کشور، بیتوجهی به بهرهوری مصرف انرژی و همچنین عدم توجه سیاستگذار به روشهای مختلف و متنوع تولید انرژی با توجه به ظرفیتهای کشور، به بروز بحران کنونی منتهی شده است. این چالشها درحالی هستند که بسیاری از صنایع کشور با دریافت پالس مثبت از سوی انرژی توسعه یافتهاند. حال همین مزیت به پاشنه آشیل تولید بدل شده است.
تداوم بحران انرژی برای صنایع، چالشی پایانناپذیر است. توسعهنیافتگی زیرساختهای انرژی در کشور، بیتوجهی به بهرهوری مصرف انرژی و همچنین عدم توجه سیاستگذار به روشهای مختلف و متنوع تولید انرژی با توجه به ظرفیتهای کشور، به بروز بحران کنونی منتهی شده است. این چالشها درحالی هستند که بسیاری از صنایع کشور با دریافت پالس مثبت از سوی انرژی توسعه یافتهاند. حال همین مزیت به پاشنه آشیل تولید بدل شده است.
اعتراض وزیر صمت به تقلیل مجدد گاز و برق تحویلی به صنایع
به دنبال تشدید بحران انرژی در کشور طی سال جاری، تامین برق و گاز برای فعالیت کسبوکارها و تولیدکنندگان نیز به شدت دشوار شده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت بیاعتنایی کمیسیون اقتصادی به گاز و برق صنایع و بسته حمایتی وزارت صمت از واحدهای تولیدی و صنایع را ضربه جبرانناپذیر به پیشران توسعه کشور، دانست و بر مسئولیت همگان در پاسخ به اجحاف ناروا در قبال صنایع تاکید کرد.
سیدمحمد اتابک گفت: اگر تولید با وقفه مواجه شود، اشتغال نابود شده و معضلات اجتماعی ناشی از آن گریبانگیر معیشت خانوار خواهد شد.
وی با ابراز تأسف افزود: سهمیه حداقلی که برای صنعت و تولید با حضور معاونان رئیسجمهور، وزرا و سازمان برنامه و بودجه در دولت مطرح شد و به کمیسیون اقتصاد رفت، اما در کمال ناباوری، حداقل تعیین شده هم توسط این کمیسیون کنار گذاشته شد.
توجه به این نکته ضروری بهنظر میرسد که با توجه به تحمیل فشار مضاعف به صنایع، تولیدکننده و صنعتگر توانی برای حفظ بنگاه و اشتغال کارکنانش ندارد و عواقب سوء ناشی از این سهلانگاری متوجه اهالی صنعت و آحاد جامعه خواهد بود.
سیستانوبلوچستان میزبان 4 پروژه عظیم معدنی و صنایع معدنی
4 پروژه عظیم معدنی و صنایع معدنی در استان سیستان و بلوچستان با هدف توسعه مناطق مختلف استان با راهبری ایمیدرو در حال اجرا یا بهرهبرداری است. محمد آقاجانلو رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به برنامههای دولت و وزارت صمت برای توسعه استان سیستان و بلوچستان، افزود: این طرحها شامل بهرهبرداری و ایجاد واحدهای فرآوری مس جانجا، لولههای بدون درز نفت و گاز، طلای تفتان و فولاد مکران است. پروژههای یاد شده برای چند هزار نفر موقعیت شغلی ایجاد کرده است. در همینحال به جذب سرمایه گسترده به این منطقه منجر شده است. پتانسیلهای معدنی چنانچه مورد توجه قرار گیرند میتوانند زمینه توسعه مناطق مختلف را فراهم کنند.
پیشرفت فیزیکی 85 درصدی خط انتقال آب سیرجان به اصفهان
بسیاری از صنایع معدنی کشور در مناطق خشک کشور احداث شدهاند. به این ترتیب تامین آب این صنایع در سالهای اخیر چالشساز شده است. به این ترتیب بسیاری از صنایع معدنی در سالهای گذشته با سرمایهگذاری اقدام به اجرای پروژههای شیرینسازی و انتقال آب کردهان. هرچند انتقادات جدی نیز به این طرحها از منظر اقتصادی و محیط زیستی وارد میشود. میزان پیشرفت فیزیکی فاز نخست انتقال آب سیرجان به اصفهان، به 85 درصد رسیده و قرار است در این طرح با راهبری ایمیدرو، سالانه 70 میلیون متر مکعب آب از سیرجان به اصفهان منتقل شود. پروژه انتقال آب دریای عمان به اصفهان در دو فاز کلی شیرینسازی و انتقال آب در مجموع به میزان 200 میلیون متر مکعب در سال هدفگذاری شده است. میزان سرمایه گذاری در این پروژه 30 هزار میلیارد تومان است. پروژه ملی انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به استان ها؛ گامی توسعه ای در جهت تامین آب پایدار است.
گسترش همکاری ایران و بلاروس
توانمندیهای ایران در بخش معدن و صنایع معدنی میتواند مسیر گسترش همکاریها را میان کشورهای مختلف، فراهم کند. سیدمحمد اتابک در نشست کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و بلاروس گفت: روابط سیاسی ایران و بلاروس و حمایت متقابل دو کشور در مجامع بینالمللی اقتضا میکند که تبادلات تجاری و اقتصادی از سطح فعلی ارتقا یابد.
وزیر صمت با اشاره به توانمندی کشورمان گفت: ایران از امکانات و توانمندیهای قابلتوجهی در پتروشیمی، ماشینآلات صنعتی و معدنی، کشاورزی، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و دارویی، آموزش پزشکی و خدمات فنی و مهندسی برخوردار است.
اتابک از تمایل جمهوری اسلامی ایران برای تعمیق و گسترش روابط در همه حوزهها به ویژه در صنعت با بلاروس خبر داد و گفت: چندی پیش موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نهایی شد و امیدواریم از این پیمان برای افزایش حجم مبادلات دو کشور بهرهبرداری کنیم.
افزایش 53درصدی حفاریهای اکتشافی ایمیدرو تا پایان آذر
فعالیتهای اکتشافی در رده فعالیتهایی با ریسک بالا و نیازمند به سرمایهگذاری قابل توجه است، برهمین اساس نیز سازمان ایمیدرو میتواند نقش ویژهای در اجرای آن برعهده بگیرد. این دست فعالیتها در ماههای گذشته، افزایش یافته است. فعالیتهای اکتشافی ایمیدرو طی ۹ ماه سال جاری نشان از جهش عملکرد در بخش “حفاری” و “فراخوان جذب سرمایه” در این حوزه میدهد. از ابتدای سال تا پایان آذر ماه 1403، حفاری های اکتشافی ایمیدرو و شرکت های زیرمجموعه، رشد 53درصدی را به ثبت رساند. در این مدت میزان حفاری اکتشافی به 519هزار و 581 متر رسید این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته مجموع حفاری های اکتشافی به 340هزار و 410متر رسیده بود.
رشد ذخایر قطعی و احتمالی معدن مس سونگون ورزقان
سازمان صمت استان آذربایجانشرقی گواهی کشف جدید معدن مس سونگون را با ذخایر قطعی و احتمالی دو میلیارد و چهارصد و نود میلیون تن صادر کرد. طبق این گواهی، میزان ذخایر قطعی و احتمالی معدن سونگون به ۲ میلیارد و ۴۹۰ میلیون تن با میانگین عیار ۰.۵۳ درصد مس و متوسط عیار ۱۲۵ گرم بر تن مولیبدن افزایش یافته است. براساس گواهی کشف جدید، ذخایر قطعی و احتمالی معدن سونگون بیش از ۳ برابر افزایش یافته است که نشاندهنده پتانسیل بالای این معدن و نقش کلیدی آن در توسعه صنعت مس کشور است.
دپوی ۱۰ میلیون تن پسماند روی در زنجان/ فرصت یا تهدید!
عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس شورای اسلامی با اشاره به دپوی ۸.۵ تا ۱۰ میلیون تن پسماند روی در زنجان، گفت: این دپوها در حال حاضر یک تهدید برای مردم هستند، اما با ایجاد زنجیره تولید، میتوان به چشم یک فرصت و ثروت به آن نگاه کرد. استان زنجان از ظرفیت ویژهای در حوزه سرب و روی برخوردار است که این شهر را به قطبی برای توسعه فلزات یاد شده بدل کرده است. بااینوجود استخراج و فرآوری سرب و روی و بیتوجهی به پسماندهای حاصل از فرآوری این مواد معدنی، مشکلات محیط زیستی بسیاری را به همراه داشته است.
این چالش در شرایطی است که بهرهمندی از ذخایر یاد شده میتواند فرصت مناسبی برای استخراج عناصر کمیاب این بازیافتیهای معدنی را فراهم کند. باید با استفاده از فناوریهای نوین و بازیافت این پسماندها، به نتیجه موثر و ثروت آفرینی برسیم.
ایران با ۸۰۰ تن طلا در رده ۱۸ جهانی قرار دارد
استخراج و فرآوری طلا با آلایندگیهای محیط زیستی همراه است، البته در دنیا روشهای نوینی برای جلوگیری از انتشار این آلایندگی طراحی شده است. چنانچه فعالان بخش معدن کشور توجه بیشتری به رعایت اصول ایمنی محیط زیست داشته باشند، برداشت از ذخایر معدنی کشور، تسهیل خواهد شد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، ذخایر طلا در ایران حدود ۸۰۰ تن است که کشور را در رتبه ۱۸ جهان با تقریباً یک درصد از ذخایر جهان قرار میدهد. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش «آسیبشناسی زنجیرههای فلزات راهبردی کشور؛ طلا» به بررسی وضعیت استخراج و فراوری این فلز گرانبها در جهان و ایران پرداخته است. بر اساس آمار اعلام شده در این گزارش در سال ۲۰۲۲، ارزش کل صادرات جهانی طلا ۴۶۹ میلیارد دلار بوده که آن را به هفتمین محصول تجاری جهان تبدیل کرده است.
در این گزارش عوامل مهم توسعه نیافتن تولید بالادست در زنجیره طلای کشور بررسی شده است. در زنجیره طلا، به دلیل استفاده از سیانور و یون سیانید، همواره امکان آلوده ساختن محیطزیست وجود دارد. بر این اساس، سازمانهای حفاظت محیطزیست و منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به علت ایجاد آلودگی ناشی از نفوذ سیانور (حضور غلظت بالایی از سیانید، تیوسیانید و ترکیبات پیچیده سیانید فلزات در پسابهای حاصل از فراوری طلا) در مرحله فراوری، با صدور پروانه اکتشاف طلا مخالفت میکنند. این در حالی است که میتوان بهمنظور خنثیسازی و سیانیدزدایی محلولهای حاوی سیانید از پسابها، با هدف جلوگیری از آلودهسازی محیطزیست و آبهای زیرزمینی، از روشهای مختلفی استفاده کرد.
ظرفیت و تولید زنجیره مس جهانی بر مدار افزایش
از مس با عنوان فلز آینده یاد میشود. آینده عملکردی بسیاری از صنایع در گرو تولید و مصرف مس است. گروه مطالعات بینالمللی مس در گزارش اخیر خود اعلام کرد: فعالان مس جهانی از ابتدای ماه ژانویه تا پایان اکتبر 2024 میلادی، حدود 22 میلیون و 771 هزار تن مس تصفیه شده تولید کردند که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال 2023 میلادی (21 میلیون و 958 هزار تن)، 3.7 درصد افزایش نشان می دهد.
ظرفیت تولید کارخانههای مس تصفیه شده در جهان نیز طی 10 ماهه مذکور، 27 میلیون و 489 هزار تن بود که در مقایسه با آمار مدت مشابه سال گذشته میلادی (26 میلیون و 725 هزار تن)، حدود 2.9 درصد افزایش یافت.
رشد تولید مس در سطح جهانی و فروش این محصول در رنجهای قیمتی بالا، حکایت از بازار خوب این محصول دارد.