به گزارش معدن نیوز، اسدالله قره خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در برنامه نفحات گاز که با موضوع چالش های صادرات گاز ایران برگزار شد،گفت: خط لوله تاپی قادر است ظرفیت 33 میلیارد مترمکعب را پر کند، اما واقعا این میزان ظرفیت کشورهای پاکستان و افغانستان را ارضا نمی کند.
وی ادامه داد: 14 میلیارد مترمکعب در سال برای کشوری مثل پاکستان بسیار ناچیز است. اما اگر اقدام عاجلی انجام نشود، این فرصت را از دست خواهیم داد مثلاً همین الان افغانستان برای تولید سیمان و یا احداث پتروشیمی با عربستان ترکیه و دیگر کشورها مذاکره کرده است که همین موارد نیاز این کشور را به گاز افزایش می‌دهد ؛ با این وضع حتی احتمال احداث خط لوله تاپی 2 نیز وجود دارد. با اجرای خط لوله تاپی 1 کشورهای محور این طرح از بن‌بست خارج می‌شوند با این وجود اگر دیر بجنبیم و منعطف نباشیم در خط لوله تاپی 2 نیز سهمی نخواهیم داشت.
وی با بیان اینکه ما در تولید ال ان جی هم نتوانسته ایم موفق باشیم، افزود: امروز جای ما را روسیه گرفته است، از طرفی امروز ال پی جی و ال ان جی آمریکا به خلیج فارس می آید به گونه ای که این کشور به کویت ال ان جی فروخته است. با این وجود اگر در این قسمت‌ها واقع‌بینانه حرکت نکنیم حتماً بدانید که در آینده هم توفیقاتی نخواهیم داشت.
سخنگوی کمیسیون درباره نقش پاکستان و رویکرد این کشور در قبال گاز ایران تصریح کرد: کشور پاکستان با جمعیتی بالغ بر 200 میلیون نفر همواره به گاز ایران نیاز داشته و دارد. ایران نیز همواره جدیت خود را برای فروش گاز به این کشور همسایه نشان داده است. ایران حتی حاضر شد هزینه ای بالغ بر 500 میلیون دلار در این کشور برای توسعه خط لوله را بپذیرد و به تدریج پول آن را از گاز صادرات جبران کند؛ اما این کشور به دلیل فشارهای آمریکا، اراده لازم برای مذاکره با ایران را ندارد.
وی تصریح کرد: وضعیت تامین انرژی در پاکستان اسفناک است و این کشور برای تامین این نیاز با وجود فشارهای آمریکا دو سناریو LNG قطر و خط لوله تاپی را برگزیده است. پشت پرده سرمایه گذاری روی این خط لوله نیز عوامل دیگری مثل بانک توسعه اسلامی، بانک توسعه آسیایی، بانک توسعه سعودی و کشور ترکیه دست به دست هم دادند خط لوله تاپی شکل بگیرد. وزارت نفت اعتقاد دارد که این خط لوله به سرانجام نمی رسد، البته این خط لوله باید مشکلات خود نظیر حق ترانزیت طالبان، مشکلات و اختلافات پاکستان و افغانستان را حل و فصل کنند.
وی در ادامه عنوان کرد: قراردادهای گازی عمدتا 20-25 ساله است و ما زمانی که فرصت مذاکره با کشوری مثل پاکستان را از دست بدهیم تا حداقل 20 سال فرصتی برای فروش گاز به این کشور را نخواهیم داشت. این درحالی است که می توانیم با کمی انعطاف پذیری و مذاکرات سازنده با دادن و گرفتن امتیازات سهمی در معاملات داشته باشیم.
قره خانی در پاسخ به عدم جدیت وزارت نفت در قبال این فرصت ها اظهار کرد: متاسفانه وزارت نفت به دلیل تجربه های ناموفق مثل قرارداد کرسنت و قرارداد IFLNG به چالش کشیده شده است. به دلیل این چالش ها، وزارت نفت اعتماد به نفس و اراده لازم برای بستن قراردادها را ندارد. در حال حاضر این وزارت خانه به دنبال چارچوب و اساسنامه ای مشخص برای قراردادهای صادراتی است تا دیگر با چنین مشکلاتی مواجه نشود. از این رو، در کمیسیون انرژی مجلس قرار بر این شده که الگویی مشابه با الگوی IPC تنظیم شود تا وزارت نفت بر اساس آن جلو رود.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه در خیلی از کشورها مدیران بر اساس کار کارشناسی تصمیم می‌گیرند اما مدیر ما در صنعت نفت و گاز این جرات راه ندارند، افزود: مثلا اگر امروز قرار است سود اجرای خط لوله تاپی به جای اینکه به جیب ایران برود به جیب افغانستان برود به خاطر همین مسائل است.
وی در ادامه افزود: فضای موجود در ایران به گونه ایست که کوچکترین قدرت و انعطافی برای طرف ایرانی در مذاکرات وجود ندارد. به عنوان مثال با توجه به شرایط حاضر برای مذاکره با پاکستان، شاید برای برنده شدن مذاکره، لازم باشد مقداری روی قیمت فروش گاز تخفیف داده شود؛ اما کوچکترین اقدام این چنینی در ایران به سرعت رسانه ای شده و با بی اطلاعی به گونه ای دیگر مشابه اتفاقی که بر سر فروش گاز جبرانی به ترکیه افتاد، انتشار می یابد. رسانه ها در آن زمان گاز جبرانی قرارداد گازی با ترکیه را گاز مجانی اعلام کردند؛ درحالیکه این گاز جبران طلبی بود که ترکیه به خاطر تغییرات قیمت نفت از ما داشت. این بی اطلاعی و فضاسازی دست وزارت نفت را برای مذاکرات بعدی می بندد. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و واقع بینانه نباشیم جای ما را کشورهای روسیه و آمریکا خواهند گرفت.
وی اظهار کرد: اگر اختیار و اعتماد به نفس وجود نداشته باشد و اگر بخواهیم به خاطر یک سنت یا دو سنت همه را به صلابه بکشیم و همه را به سطح خیابانها بکشانیم فقط به خاطر اینکه اطلاعات نداریم با مشکل مواجه می شویم.
قره خانی با اشاره به اینکه الان قرارداد خط انتقال برق تحت عنوان خط انتقال تاپ بسته شده است افزود: ما برای پیوستن به این خط ورود پیدا کرده ایم و در این راستا بنده روز گذشته با وزیر نیرو بر اساس صحبتی که داشتم به ایشان گفتم مقداری لابی‌گری کنید تا ترکمنستان به جای انتقال این خط از طریق افغانستان آن را از مسیر ایران انتقال دهد تا ما هم اگر نیاز داشتیم در زمان پیک بار از این خط انتقال استفاده کنیم و یا اینکه اگر برق اضافه داشتیم آن را از طریق این خط بفروشیم در هر حال امیدواریم که ایران برخلاف تاپی بتوانند در این خط انتقال برق مشارکت داشته باشد.
قره خانی در خصوص توسعه میدان فرزاد ب و مذاکره با هندی ها گفت: فرایندهای اکتشاف و توسعه گاز را شرکت های هندی توسعه دادند. از طرفی هندی ها ادعا کردند به دلیل توسعه و اکتشاف این میدان و چون در زمان تحریم نفت شما را خریدیم ما از نظر اخلاقی در اولویت هستیم. پس از مذاکرات مشخص شد هندی ها در واقع گاز مجانی می خواهند. این در حالیست که همین هندی ها در حق ایران در زمان تحریم بسیار اجحاف کردند. پول خرید نفت از ایران را در هند به بهانه های مختلف بلوکه کرند و برای طرح های عمرانی خود استفاده کردند.
اسدالله قره خانی درباره موضوع انتخاب مسئولی واحد برای امور صادرات گاز اظهار گفت: در گذشته ظرفیت گاز ایران قابل مقایسه با نفت نبود، اما امروز به لطف تولیدات گسترده این گاز، این ظرفیت وجود دارد که این بخش به وزارتخانه ای مستقل واگذار شود. در مجلس نیز صحبت هایی برای ایجاد اساسنامه های مختص گاز مطرح شده است. در حال حاضر دوگانگی بین شرکت گاز و شرکت نفت در زمینه مسئولیت گاز وجود دارد.
به گفته وی وزارت نفت با اتکا به اقدامات بالادستی در این حوزه ادعای مالیکت آن را دارد درحالیکه شرکت گاز با استناد به بحث صادرات LNG و موارد مشابه خود را در قبال گاز مسئول می بیند که انشالا با اساسنامه های جدید این مشکل برطرف می شود.
وی اظهار داشت:در پارس جنوبی و در میدان مشترک با قطر که عمده گاز ما در آنجا قرار دارد فقط یک لایه نفتی وجود دارد که متاسفانه قطر 400 هزار بشکه در روز از آن برداشت میکند ولی ما تازه به 25 تا 30 هزار بشکه در روز رسیده ایم. ما در این میدان مشترک با قطر می توانیم کلیه موارد بالا دستی، پایین دستی، اداره، مدیریت، بهره برداری و صادرات را به شرکت ملی گاز واگذار کنیم.